نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

تصحیح چند واژه در اغراض السیاسه براساس دست نویس غیاثی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات فارسی-دانشکده ادبیات و علوم انسانی-دانشگاه ولی عصر رفسنجان

2 عضو هیات علمی دانشگاهد ولی عصر رفسنجان

چکیده

یکی از متون ارزشمند سده ششم، اغراض السّیاسة فی اعراض الرّیاسة اثر محمد بن علی ظهیری سمرقندی است که آن را جعفر شعار در سال 1349 تصحیح و به وسیله انتشارات دانشگاه تهران منتشر نموده است. در این تنها تصحیح اغراض السّیاسة به سبب ضبط نادرست بعضی واژه‌ها، عبارات و ابیاتی نامفهوم می‌نماید و ضرورت دارد که این اغلاط به صورت درست خود بازآیند. در این مقاله با مقابله متن چاپی با دست نویسی از این اثر که در کتابخانة خانقاه احمدی شیراز نگهداری می شود و ظاهراً مرحوم شعار از وجود آن بی‎اطلاع بوده است و نیز دقت در عبارات متن چاپی و رجوع به پاره‌ای منابع که ظهیری ابیاتی از آن‌ها را نقل کرده است، صورت درست پاره‌ای از اغلاط، که در مقالات مرتبط با تصحیح این متن مورد توجه قرار نگرفته، نشان داده شده است. نتیجه حاصل از این پژوهش آن است که به سبب اغلاط نسبتاً زیاد متن چاپی، تصحیح منقّح‌تر این کتاب ضروری و بایسته‌است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Correcting Some Terms in Iqraz al-Siyassa based on a Ghiathi’s Handwritten Version

نویسندگان [English]

  • mokhtar komaily 1
  • zahra sayyedyazdi 2
1 faculty memberof the departement of persian language and literature -valr Asr university of Rafsanjan
2 Faculty member of Vali-e-Asr University of Rafsanjan
چکیده [English]

Iqraz al-Siyassa fi A’raz al-Riassa is one of the invaluable texts of the sixth century by Mohammad bin Ali Zuhairi Samarghandi, edited by Ja'far Sho’ar in 1349/1970 and published by Tehran University Press. In this, only the correction of Iqraz al-Siyassa’s statements is misinterpreted because of improper recording of certain words, phrases, and verses, and it is necessary that this statement be restored correctly. Comparing the printed text with a newly-found handwritten manuscript of this work kept in the library of Khaneghah Ahmadi of Shiraz and deceased Sho’ar did not know about its existence, this article deals with the correct form of some errors, as well as the accuracy of the printed text expressions and references to some of the sources which relatively large amount of printed text, more attentive correction of this book is necessary.have quoted verses which has not been neglected in the articles related to the correction of this text. The research results show that due to the

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iqraz Al-Siyassa
  • Zuhairi Samarkhani's
  • Ghiathi’s Handwritten Version
  • errors
  • correction
فهرست منابع
منابع فارسی
1. ابراهیمی، مختار و امامی نصراله و قاسمی پور، قدرت و کردی، رسول. (1398). «واکاوی چند لغزش در اغراض السّیاسة با تاکید بر یک نسخة خطی نویافته». متن شناسی ادب فارسی، سال دوازدهم، شماره سوم، صص 1-18.
2. حسینی قزوینی، شرف الدین. (1383). المعجم فی آثار ملوک العجم. به کوشش احمد فتوحی نسب، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
3. دانش پژوه، محمّدتقی، افشار، ایرج/ (1346). نشریۀکتابخانة مرکزی دانشگاه تهران. ج5، تهران: دانشگاه تهران.
4. درایتی، مصطفی. (1389). فهرستوارۀ دست نوشت های ایران (دنا). تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
5. دهخدا، علی اکبر.  (1386). امثال و حکم. جلد سوم، تهران: امیر کبیر.
6. دهخدا، علی اکبر. (1377). لغت نامه. چاپ دوم از دوره جدید، تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
7. رشیدالدین فضل الله. (1392) جامع التواریخ (تاریخ ایران و اسلام). جلد اول، تصحیح و تحشیه محمد روشن، تهران: میراث مکتوب.
8. رونی، ابوالفرج. (1347). دیوان. به اهتمام محمود مهدوی دامغانی، مشهد: کتابفروشی باستان.
9. زوزنی، حسین بن احمد. (1374). کتاب المصادر. به اهتمام تقی بینش، تهران: نشر البرز.
10. شمس قیس رازی، شمس الدین محمد. (بی تا). المعجم فی معاییر اشعار العجم. به تصحیح محمّد قزوینی با مقابله باشش نسخة خطی قدیمی و تصحیح مدرس رضوی، تهران: کتابفروشی تهران.
11. شمس قیس رازی، شمس الدین محمد. (1373). المعجم فی معاییر اشعار العجم. به کوشش دکتر سیروس شمیسا، چاپ اول، تهران: فردوس.
صفا، ذبیح الله. (1373). تاریخ ادبیّات در ایران. جلد دوم، چاپ سیزدهم، تهران: انتشارات فردوس.
12. ظهیری سمرقندی، محمدبن علی. (1349). اغراض السّیاسة فی اعراض الرّیاسة. به تصحیح و اهتمام جعفر شعار، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
13. ظهیری سمرقندی، محمّدبن علی. (1362). سندبادنامه. به اهتمام و تصحیح و حواشی احمد آتش، تهران: کتاب فرزان.
14. ظهیری سمرقندی، محمّدبن علی. (1392). سندبادنامه. مقدمه و تصحیح سید محمد باقر کمال الدینی، چاپ دوم، تهران: میراث مکتوب.
15. ظهیری سمرقندی، محمّدبن علی. (1397). غرّة الالفاظ و نزهة الالحاظ. تصحیح محسن ذاکر الحسینی، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
16. ظهیری سمرقندی، محمّدبن علی. (بی تا). اغراض السّیاسة فی اعراض الریاسة. نسخة خطی کتابخانة خانقاه احمدی شیراز به شماره 142. تالیف: نامشخص، تاریخ کتابت: نامشخص
17. عوفی، محمد. (1389). لباب الالباب به تصحیح ادوارد. جی براون. با مقدمۀ محمّد قزوینی و تصحیحات جدید و حواشی و تعلیقات سعید نفیسی، چاپ اول، تهران: هرمس.
18. فقیهی، حسین. (1381) ابیات عربی در متون ادب فارسی تا قرن هفتم. چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه الزهراء.
19. کمیلی، مختار. (1391). «بازنگری اغراض السیاسه». متن شناسی ادب فارسی، سال چهل و هشتم، دوره جدید، سال چهارم، شماره سوم (پیاپی 15)، صص 96-75.
20. منشی، ابوالمعالی نصرالله. (1379). کلیله و دمنه. تصحیح و توضیح مجتبی مینوی تهرانی، چاپ نوزدهم، تهران: امیرکبیر.
21. وطواط، رشیدالدین. (1362). حدایق السحر فی دقایق الشعر. به تصحیح و اهتمام عباس اقبال آشتیانی، تهران: کتابخانة سنایی و کتابخانة طهوری.
 
منابع عربی
1. ابن مقفّع، عبدالله. (1423). کلیله و دمنه. قدم له و علق علیه ابراهیم شمس الدین، بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
2. ابن منظور، محمّد بن مکرّم. (بی تا). لسان العرب. اعتنی بتصحیحها أمین محمّد عبدالوهّاب و محمّد الصادق العبیدی، بیروت: دار احیاء التراث العربی و موسسه التاریخ العربی.
3. ثعالبی، ابومنصور. (2003م). التمثیل و المحاضرة. تحقیق و شرح و فهرسة الدکتور قصی الحسین، بیروت: دار و مکتبةالهلال.
4. عماد الاصفهانی الکاتب. (1375). خریدة القصر و جریدة العصر. قسم شعراء الشام، الجزء الاول، عنی بتحقیقه الدکتور شکری فیصل، دمشق: المطبعه الهاشمیه.
5. فیروزآبادی، محمّدبن یعقوب. (1424). القاموس المحیط. إعداد و تقدیم محمد عبدالرحمن المرعشی، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
6. معلوف، لوئیس. (1374). المنجد فی اللغة. تهران: نشر پرتو و پیراسته.