نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

تاریخی مشهور با نامی مجعول

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات دانشگاه شهید باهنر. دانشجوی دکتری

2 استاد گروه زبان و ادبیات فارسی

3 دانشیار گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر

چکیده

چکیده
در تاریخ نگارش کتاب گاه به آثاری برخورد می‌کنیم که نام نویسندۀ آن مشخّص نیست، یا ‏تألیفاتی که به دو یا سه نفر منسوب شده‌اند. از همین دست است، کتبی که به یک نام شهره شده‌اند و ‏نام دیگرشان اثر گمشده تلقی شده‌است. امّا کتاب مورد بحث این مقاله، - تجربة الامصار و تزجیة ‏الاعصار- مشهور به تاریخ وصّاف بر اثر تسامح یک فهرست نویس، نامش به تجزیة الامصار و ‏تزجیة الاعصار تغییر کرده و پس از وی در تمامی کتاب‌های معاصرش به این نام جعلی شناخته شده و ‏علی رغم این که در تمامی نُسخ خطّیِ این تاریخ، نام اصلی صحیح ذکر شده، بدون توجّه به متن نُسخ از ‏نام جعلی استفاده شده‌است. حتّی اگر این اسم در سایر کتاب‌های تاریخی با نام اصلی آمده است؛ ‏مصحّحِ محترم، عنوان درست را در پانوشت و نام مَجازی را از بابِ تصحیحِ قیاسی، در متن آورده‌است!‏
این مقاله بر آن است که نشان دهد، نام حقیقی وعربی تاریخ وصّاف تجربة الامصار و تزجیة ‏الاعصار می باشد.‏

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Famous a history with forged‏ ‏Name‏‎ ‎

نویسندگان [English]

  • Sayed Abbas sayed Honseini 1
  • ahmad amiri 2
  • Enayatallh Sharifpour 3
1 Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature, Shahid Bahonar University. Doctoral level
2 Professor, Department of Persian Language and Literature, University of Bahonar
3 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Shahid Bahonar University
چکیده [English]

Abstract
Famous a history with forged‏ ‏Name‏‎ ‎
In the history of writing,‎ ‎ we deal with works where the author's is unknown‏,‏‎ ‎‏ ‏or works ‎that have been attributed to two or three authors.‎ or a book that has two names ‎but ‎becomes famous with its first name and its second ‎name is considered a lost work.‎‎ ‎But ‎this article discusses a book (Tajziyat al-amṣār wa-tazjiyat al-a'ṣār history known ‎as ‎the ‎history of desaf Wassaf History )that by a turkish historian has been renamed.‎ ‎ ‎And since then in all its ‎contemporary books, this forged name has been used. ‎despite ‎the fact that the the name ‎of the book is true in all manuscripts ‎ , But regardless ‎of the manuscript text the forged ‎name was used. ‎Even if the name is true in other ‎Historical books, the corrector had the ‎True title Put in ‎the Footnote and had the forged ‎name put in the text‏!‏‎ ‎
‎ This article wants ‎to prove that real name and Arabic name of Wassaf History ‎is ‎Tajrabat al-amsaar wa-‎tazjiyat al-a'ṣar‏.‏

کلیدواژه‌ها [English]

  • ‎ Keywords: Wassaf or Vaṣṣāf al-Ḥazrat
  • Wassaf History
  • Kaşf az-Zunūn ‎‎
  • ‎Tajziyat al-amṣār wa-‎tazjiyat al-a'ṣār or The allocation of cities and the propulsion ‎of ‎epochs
  1. فهرست منابع

    منابع فارسی

    1. آیتی،عبدالمحمّد .(1383). تحریر تاریخ وصّاف. سوم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
    2. ابن فضل‌الله عمری، احمد بن یحیی. (1424).مسالک الأبصار فی ممالک الأمصار. تصحیحِ صالح ابراهیم و دیگران          .اوّل .ابوظبی: المجمع الثّقافی.
    3. اته،هرمان.­(1351­).تاریخ ادبیّات فارسی.ترجمۀ رضازادۀ شفق.اوّل.تهران: ترجمه ونشر کتاب.
    4. استرآبادی، میرزا مهدی.( 1366).درّۀ نادره.تصحیحِ جعفر شهیدی.دوم.تهران: علمی و فرهنگی.
    5. اقبال آشتیانی، عباس.(1384). تاریخ مغول از حملۀ چنگیز تا تشکیل دولت تیموری. هشتم.تهران: امیر کبیر.
    6. براون،ادوارد. (1375).تاریخ ادبیّات ایران .ترجمۀ بهرام مقدادی.دوم. تهران :مروارید.
    7. بهار،محمّد تقی. (2535).سبک شناسی. چهارم. تهران: امیرکبیر.
    8. جعفریان، رسول. (­1373). میراث اسلامی ایران. اوّل.قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی(ره).
    9. جعفریان، رسول. (1387).تاریخ تشیّع در ایران از آغاز تا طلوع دولت صفوی . دوم.تهران: نشرعلم.
    10. جوینی، عطا ملک بن محمّد. (1385). تاریخ جهانگشاى جوینى‏. تصحیحِ محمّد قزوینی. چهارم.تهران:           دنیاى کتاب.
    11. روضاتی، محمّدعلی. (1390).تکملة الذّریعة الی تصانیف الشّیعة. محمّد برکت.اوّل.تهران: مجلس شورای اسلامی، کتابخانه موزه ومرکز اسناد.
    12. ریپکا، یان ، کلیما، اوتاکار. (1381). تاریخ ادبیّات ایران از دوران باستان تا قاجاریه. ترجمۀ عیسی شهابی.اوّل.تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
    13. زرّین کوب ،عبدالحسین. (1363).تاریخ ایران بعد از اسلام.پنجم. تهران: امیرکبیر.
    14. شمیسا، سیروس. (1390).سبک شناسی نثر. اوّل. تهران: نشر میترا.
    15. صدرایی خویی ودیگران.  (1391). میراث مشترک ایران و هند. اوّل            .قم: کتابخانۀ حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی( ره).
    16. صفا، ذبیح الله. (1353).گنجینۀ سخن. دوم.تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    17. صفا، ذبیح الله. (1366). تاریخ ادبیّات ایران.دوم .تهران: فردوس. 7جلدی.
    18. عون‌الهی، سیّد آقا. (­1387).تاریخ پانصد ساله تبریز از آغاز دورۀ مغولان تا پایان دورۀ صفویان. پرویز زارع شاهمرسی. اوّل. تهران: امیر کبیر.
    19. فانی زنوزی، محمّد حسن بن عبدالرسول.(1370).ریاض الجنة .تصحیحِ صدرایی خویی، و رفیعی.اوّل.قم: کتابخانه عمومی آیت‌الله‌مرعشی نجفی(ره).
    20. فرهادمیرزا، معتمد الدّوله. (1367).زنبیل. رمضانی، محمّد . اوّل. تهران: کلالۀ خاور.
    21. فیفر،جودیث. (1386).«تاریخی پر طمطراق از فرمانروایی مغول در ایران».  مترجم حیدریان، محمّدحسین. آینۀ میراث. زمستان 1386 - شماره 39 (از صص295 -319).
    22. مرتضوی،منوچهر. (1341). تحقیق در بارۀ ایلخانان مغول. اوّل. تبریز :چاپخانه شفق.
    23. مدبّری، محمود.(1376) فرهنگ نثرهای فنّی و مصنوع. اوّل.کرمان: خدمات فرهنگی
    24. مستوفی، حمدالله. (1380).ظفرنامه، قسم الاسلامیه. تصحیحِ منصوره شریف زاده.            اوّل. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى.
    25. مشار، خان بابا.(1350). فهرست کتاب‌های چاپی فارسی. اوّل. تهران:           مؤلّف.
    26. مشار، خان بابا. (1340).  مؤلّفین کتب چاپی فارسی و عربی از آغاز چاپ تاکنون. اوّل. [بی نا].
    27. منشی، نصرالله(1361)کلیله و دمنه. تصحیحِ مجتبی مینوی. ششم. تهران: امیرکبیر.
    28. وصّاف الحضرة عبدالله بن فضل الله.  (1338                ). تاریخ وصّاف (تجربة الامصار و تزجیة الاعصار). تصحیحِ محمّدمهدی اصفهانی. اوّل. تهران: انتشارات ابن سینا.

     

    منابع عربی

    1. آقابزرگ تهرانی،محمّد محسن. (1951).هدیّة العارفین، اسماء المؤلّفین و آثار المصنّفین. تصحیحِ اسماعیل بغدادی. اوّل. بیروت: دار إحیاء التّراث العربی.            
    2. آقابزرگ تهرانی،محمّد محسن. (1372)  . مصنّفات شیعه. تصحیحِ محمّد فکرت. اوّل.         مشهد: آستان قدس  .
    3. آقابزرگ تهرانی، محمّد محسن . (1430).طبقات أعلام الشّیعة. اوّل. بیروت: دار احیاء التّراث العربی.   
    4. آقابزرگ تهرانی،محمّد محسن. (1403).الذّریعة إلی تصانیف الشّیعة. تصحیحِ    احمد حسینی. سوم. بیروت: دارالاضواء.  
    5. امین، محسن. (1403).            أعیان الشّیعة. اوّل.بیروت: دار التّعارف للمطبوعات.
    6. حاجی خلیفه،مصطفی. (1429).کشف الظّنون عن أسامی الکتب و الفنون. اوّل. بیروت: دار إحیاء التّراث العربی.      
    7. حسن،حسن ابراهیم.­(1965). تاریخ الاسلام. اوّل. قاهره: مکتبه النّهضه المصریّه.  
    8. شرف‌الدّین، عبدالله. (1991).مع موسوعات رجال الشّیعة. اوّل. لندن:    الارشاد.  
    9. عزاوی، محامی عباس.(1425).موسوعة تاریخ العراق بین احتلالین. اوّل.          
    10. عزاوی، محامی عباس. (1951). التّعریف بالمؤرخین فی عهد المغول والتّرکمان. اوّل. بغداد: وزارة معارف.
    11. عزاوی، محامی عباس.(1930).بیت عراقی قدیم.مجلة لغة العرب. بغداد . سال هشتم جزء 5. صص 347-350.

     

    منابع انگلیسی

    1. Pfeiffer, Judith. (2007). ‘A turgid history of the Mongol empire in Persia’: epistemological reflections concerning a critical edition of Vaṣṣāf’s Tajziyat al-amṣār a tazjiyat al-aʿṣār.” In Theoretical approaches to the transmission and edition of Oriental manuscripts, edited by Judith Pfeiffer and Manfred Kropp, 107-129. Beirut: Ergon.