نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

بررسی و تحلیل مفهوم رضایت از زندگی در گلستان سعدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه ادبیات و زبان فارسی، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه اراک، اراک، ایران

چکیده

رضایتمندی از زندگی، هیجانی مثبت، کلّی و مرتبط با گذشته و متأثر از نحوه ارزیابی شناختی انسان در طول زندگی است که با ترک اعتراض بر مقدرات الهی و خشنودی از آن آغاز و در تمام زندگی گسترش می‌یابد و در گلستان سعدی به عنوان یکی از مفاهیم ادبیات تعلیمی‌ با ترویج باورها و مهارت‌های رضایتمندی و آموزش مهارت‌های مقابله با تنیدگی ارائه شده است، رضایتمندی در مقامات عرفانی بالاتر از تسلیم و پایین‌تر از فنا و دارندۀ آن در مرتبه صدیقین قرار می‌گیرد و در روان‌شناسی مثبت‌گرا یکی از دو بُعد بهزیستی‌‌ ذهنی محسوب می‌شود، هدف ما در‌این پژوهش شناخت و تحلیل مفهوم رضایتمندی از زندگی و مؤلفه‌های مرتبط با آن از دیدگاه سعدی با استناد به حکایات گلستان است، سعدی ارزیابی شناختی صحیح از دنیا را به وسیله بهره-مندی از تعالیم اخلاقی و تربیتیِ فضیلت‌گرایی چون رضایت به مقدرات، صبر، قناعت، شکر و قدردانی عامل ‌ایجاد رضایتمندی از زندگی می‌داند، نتیجه ‌این پژوهش نشان می‌دهد که سعدی مفهوم رضایت از زندگی را در قالب داستان‌پردازی و به کمک تمثیل و شگردهای ادبی و بلاغی با تکیه بر نقش ترغیبی زبان به مخاطبان عرضه کرده است تا مخاطب، پیام او را در زیباترین شکل هنری دریافت و ادارک نماید، روش پژوهش در‌این مقاله، توصیفی ـ تحلیلی و بر مبنای روش اسنادی و برپایۀ تحلیلِ محتوای حکایات گلستان سعدی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating and Analyzing the Concept of Life Satisfaction in Golestan Saadi

نویسندگان [English]

  • shojaa kianpoor
  • ali Sabahi
  • amin rahimi
Department of Persian Literature, Faculty of Foreign Languages and Literature, Arak University, Arak, Iran
چکیده [English]

Life satisfaction is a positive, general and past-related emotion that is influenced by one's cognitive appraisal. It is start by stop complaining about the divine provisions and accepting and pleasing by it and it extend throughout the life. The Golestan as an educational literature is presented with beliefs and skills that promote satisfaction. Full satisfaction rank(Reza) is higher than submissive rank and lower that annihilation rank in mysticism. In positive psychology satisfaction is one of the two dimensions of well-being. Our aim is to identify and analyze the concept of life satisfaction from Saadi's point of view by considering the Golestan anecdotes. It seems that Saadi think that having a correct cognitive appraisal of the world by utilizing moral and educational virtues such as Reza, patience, contentment, gratitude and appreciation is key tools for having life satisfaction. The study shows that Saadi presented the concept of life satisfaction in the form of storytelling, anecdote and allegory with the help of rhetorical and literary techniques such that audience receive and perceive his message in the most beautiful art form. The research method in this article is descriptive-analytical and based on analysis of documents and anecdotes content of the Saadi's Golestan

کلیدواژه‌ها [English]

  • Saadi
  • Saadi's Golestan book
  • Life satisfaction

مراجع

  1. فهرست منابع

    الف)کتاب­ها

    1. قرآن کریم.
    2. ابن منظور، محمد بن مکرم. (1416ق). لسان العرب. 18جلد. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    3. انصاری، خواجه عبدالله. (1361). منازل السائرین. ترجمه روان فرهادی.تهران: مولی.
    4. انصاری، خواجه عبدالله. (1372). مجموعه رسائل خواجه عبدالله انصاری. 2جلد. تهران: توس.
    5. بک، آرون تمکین. (1388). شناخت درمانی و مشکلات روانی. ترجمۀ مهدی قراچه داغی، تهران: درسا.
    6. پسندیده، عباس. (1388). هنر رضایت از زندگی. قم: دارالحدیث.
    7. خمینی، روح الله. (1387). شرح حدیث جنود عقل و جهل. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س).
    8. دهخدا، علی اکبر. (1377). لغت نامه دهخدا. 15جلد. تهران: دانشگاه تهران.
    9. رزمجو، حسین. (1370). انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی. مشهد: آستان قدس رضوی.

    10. سجادی، سید جعفر. (1370). فرهنگ لغات و اصطلاحات و تعبیرات عرفانی. تهران: طهوری.

    11. سعدی، مصلح بن عبدالله. (1383). در آرزوی خوبی و زیبایی: گزیده بوستان سعدی به انتخاب و توضیح غلامحسین یوسفی، تهران: سخن.

    12. سعدی، مصلح بن عبدالله. (1397). کلّیات سعدی. به تصحیح محمد علی فروغی. تهران: فرهنگ جامع.

    13. سلیگمن، مارتین. (1397). شادمانی درونی: روان‌شناسی مثبت‌گرا در خدمت خشنودی پایدار. ترجمه مصطفی تبریزی و رامین کریمی‌و علی نیلوفری. تهران: دانژه.

    14. شارف، ریچار اس. (1387). نظریه‌های روان درمانی و مشاوره. ترجمه مهرداد فیروز بخت. تهران: رسا.

    15. شایگان فر، حمید رضا. (1384). نقد ادبی معرفی مکاتب نقد همراه با نقد و تحلیل متونی از ادب فارسی. تهران: دستان.

    16. شبر، سید عبدالله. (1389). اخلاق. ترجمه محمد رضا جباران. قم: هجرت.

    17. شمیسا، سیروس. (1376). انواع ادبی. تهران: فردوس.

    18. طباطبایی، سید محمد حسین. (1374). تفسیر المیزان. ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی. 24جلد. قم: دفتر انتشارات اسلامی.

    19. غزالی، محمدبن محمد. (1387). کیمیای سعادت. به کوشش حسین خدیو جم. 2جلد.تهران: شرکت انتشارات علمی‌و فرهنگی.

    20. کفافی، محمد عبدالسلام. (1382). ادبیات تطبیقی: پژوهشی در باب نظریه ادبیات و شعر روایی. ترجمه سید حسین سیدی. مشهد: به نشر.

    21. کلینی، محمد بن یعقوب. (1390). اصول کافی. ترجمه حسین استاد ولی. 5جلد. تهران: دارالثقلین.

    22. گوهرین، سید صادق. (1388). شرح اصطلاحات تصوف. 10جلد. تهران: زوار.

    23. ماسه،‌هانری. (1369). تحقیق دربارۀ سعدی. ترجمه محمد حسن مهدوی اردبیلی و غلامحسین یوسفی. تهران: توس.

    24. معبودی، زهرا. (1385). جامعه شناسی در آثار سعدی. تهران: تیرگان.

    25. مگیار موئی، جینا ال. (1397). فنون روان‌شناسی مثبت‌گرا. ترجمه فرید براتی سده. تهران: رشد.

    26. نراقی، ملا احمد. (1389). معراج السعاده. قم: پیام مقدس.

    27. نصیر الدین طوسی، محمد بن محمد. (1369). اخلاق ناصری. تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری. تهران: خوارزمی.

    28. هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان. (1387). کشف المحجوب. با مقدمه و تصحیح و تعلیقات محمود عابدی. تهران: سروش.

     

    ب) مقاله­ها

    1. آقابابائی، ناصر و تبیک، محمد تقی و حاتمی، جواد. (1393). «رابطه صبر با رضایت از زندگی، سلامت روانی و شخصیت». فصلنامۀپژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی. ش2، صص28-17.
    2. رحیمی‌نژاد، عباس و رحیمی‌جعفری، محبوبه. (1395). «رابطۀ سبک‌های هویت با بهزیستی فضیلت طلبانه و لذت گرایانه با نقش واسطه تعهد». روش‌ها و مدل‌های روانشناختی. ش25، صص100-83.
    3. سجودی، عادل و دیگران. (1394). «بررسی عوامل اجتماعی موثر بر رضایت از زندگی». رویش روان شناسی. ش12، صص30-19.
    4. سلطانی زاده، محمد و ملک پور، مختار و نشاط دوست، حمید طاهر. (1391). «رابطه بین عاطفه مثبت و منفی با رضایت از زندگی  از دانشجویان دانشگاه اصفهان». روان‌شناسی بالینی و شخصیت. ش7، صص64-53.
    5. صدوقی، مجید و کریمی‌میرآبادی، سعید. (1394). «بررسی رابطه قناعت و رضایت از زندگی در دانشجویان متأهل». اولین کنگره بین المللی روان‌شناسی و علوم تربیتی با رویکرد اسلامی. صص19-1.
    6. عیسی زادگان، علی و دیگران. (1395). «نقش تمایل به بخشش، قدردانی، امید و بهزیستی ذهنی در رضایت از زندگی». فصلنامۀ پژوهش‌های نوین روانشناختی. ش42، صص111-95.
    7. قاسمی، نظام الدین و کجباف، محمدباقر و ربیعی، محمد. (1390). «بررسی اثر بخشی گروه درمانی مبتنی بر کیفیت زندگی بر بهزیستی ذهنی و سلامت روان». روانشناسی بالینی. ش2، صص34-23.
    8. محمودیان، حسین و دیگران. (1394).«بررسی رابطه جهت گیری زندگی و اهداف پیشرفت با رضایت از زندگی دانشجویان». روانشناسی تربیتی. ش35، صص129-117.
    9. نجفی، محمود. (1394). «مدل پیش بین رضامندی زندگی بر اساس سازه‌های روانشناسی مثبت گرا». مطالعات روان شناسی بالینی. ش21، صص57-31.

     

    ج)پایان­نامه­ها

    1. اصفهانیان، محمود. (1394). «تدوین برنامه آموزشی شکر از دیدگاه اسلام و بررسی اثر بخشی آن بر رضایت از زندگی در دانشجویان دانشگاه قرآن و حدیث». محمود گلزاری. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه قرآن و حدیث اصفهان.
    2. ضرغامی‌فر، نرگس(1395). «رضایت از زندگی از دیدگاه قرآن علیرضا دهقانپور». پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه خوارزمی.
    3. موسوی، سیده فاطمه. (1396). «بررسی علل و عوامل‌ایجاد رضایت از زندگی و اثر آن در قرآن و حدیث». سهراب مروتی. پایان نامه کارشناسی ارشد. موسسه آموزش عالی باخترایلام.

     

    د) منابع لاتین

    1. Extremera, N., and Rey, L. (2018) . Core self-evaluations are associated with judgments of satisfaction with life via positive but not negative affect. Pers. Individ. Differ. Spain: University of Málaga.
    2. Schnitker, S. A. (2012) . An examination of patience and well-being. The Journal of Positive Psychology. 7 (4).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار