نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

کارکرد جملات معترضه عربی در نفثه المصدور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان

چکیده

مبحث جملات معترضه از مباحثی است که در دو حوزه‌ی‌ بلاغت و دستور زبان مطرح می‌شود ولی قرار گرفتن آن تحت عنوان حشو، بار معنایی منفی به آن داده و موجب شده – تاکنون به‌گونه‌ی بایسته – مورد توجه واقع نشود. پژوهش حاضر با رویکردی نوین به این مبحث در اثرِ ادبی– تاریخی نفثه‌المصدور اثر شهاب‌الدین محمد خرندزی نسوی پرداخته و کوشیده ضمن کشف کارکردهای آن‌ها، ارتباط این جملات را با متن روشن کند.
روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و داده‌ها با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا به شیوه‌ی سندکاوی بررسی شده‌اند. نتیجه نشان می‌دهد جملات معترضه به طور کلی و جملات معترضه عربی به طور اخص در نفثه‌المصدور، علاوه بر تقویت جنبه‌های عاطفی متن و افزایش قدرت رسانگیِ زبان، در بیست و چهار کارکرد در متن بکار گرفته شده‌اند. قابلیت تعمیم پذیری این کارکردها به دیگر متون ادبی و لزوم تغییر و اصلاح نگرش در باره این گونه جملات از دیگر نتایج این پژوهش است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of parenthetic sentences in Nafsatolmasdur

نویسنده [English]

  • Xadijeh Mohamadi 2
2 Kurdestan university
چکیده [English]

The discussion of parenthetic sentence is one of the discussions that is indicate in two fields of rhetoric and language structure, but considered it as extra, give it a negative concept and because of it, this not in much attention. The present research, by a new approach, studies this discussion in literal- historical work of Nafsatolmasdur the book of Shahabodin Mohammad Khorandazi Nasavi and it tries to beside the discern of their roles, clarify their relation with context. Research method is descriptive- analyzing and data were studied base of documentary method. Results show that parenthetic sentences in Nafsatolmasdur, besides empower romantic aspects of text and increase the power of conduction of language, were employed in 24 roles in context. Research method is descriptive- analyzing and data were studied base of documentary method. Results show that parenthetic sentences in Nafsatolmasdur, besides empower romantic aspects of text and increase the power of conduction of language, were employed in 24 roles in context

کلیدواژه‌ها [English]

  • Narrativity
  • Autobiograghy
  • Nafsatolmasdur
  • Narara
  • parenthetic sentences
  1. فهرست منابع

    الف) کتاب­ها

    1. ابن هشام، الأنصاری. ( 1366ش). مغنی اللبیب. قم: مکتبه القم.
    2. ابوالقاسمی، محسن. (1375). دستور تاریخی زبان فارسی. چاپ اول، تهران: سمت.
    3. امین، مصطفی و علی الجارم. (1381). البلاغۀ الواضحۀ. ترجمه محمد علی خالدیان. تهران: احسان.
    4. انوری، حسن و احمدی گیوی، حسن. (1370). دستور زبان فارسی. چاپ ششم. تهران: انتشارات فاطمی.
    5. بهزادی اندوهجردی، حسین. (1375). بدیع: فنون و آرایش­های ادبی. تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
    6. تاج الحلاوی، علی بن محمد. (1341). دقایق الشعر. به تصحیح و حواشی سید محمد کاظم امام. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    7. تجلیل، جلیل. (1385). معانی و بیان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
    8. تقوی، سید نصر الله. (1363). هنجار گفتار: در فن معانی و بیان و بدیع فارسی. اصفهان: فرهنگ­سرای اصفهان.
    9. رادویانی، محمد بن عمر. ( 1339). ترجمان البلاغه. با مقدمه و ذیل و حواشی و ترجمه علی قویم. تهران: چاپخانه فردین.
    10. رازی، شمس الدین محمد بن قیس. (1360). المعجم فی معاییر اشعار العجم. تصحیح محمد قزوینی و مدرس رضوی. تهران: انتشارات زوار.
    11. رجائی، محمد خلیل. (1359). معالم البلاغه. شیراز : انتشارات دانشگاه شیراز.
    12. زرکشی، بدرالدین محمدبن عبدالله. (1988). البرهان فی علوم القرآن. بیروت: دارالکتب العلمیه.
    13. زیدری نسوی، محمد. (1381). نفثۀالمصدور. تصحیح و توضیح امیر حسن یزدگردی. تهران: انتشارات توس.
    14. سلطانی گرد فرامرزی، علی. (1368). از کلمه تا کلام. چاپ چهارم. ناشر: مؤلف.
    15. شریعت، محمد جواد. (1367). دستور زبان فارسی. چاپ سوم. تهران: انتشارات اساطیر.
    16. شمیسا، سیروس. (1383). نگاهی تازه به بدیع. تهران. انتشارات فردوس.
    17. شیرازی، احمد امین. (1366). آیین بلاغت. ناشر: مؤلف.
    18. صفا، ذبیح الله. (1366). آیین سخن: مختصری در معانی و بیان فارسی. تهران: انتشارات ققنوس.
    19. علوی مقدم، محمد و اشرف زاده، رضا. (1379). معانی و بیان. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها.
    20. فشارکی، محمد. (1379). نقد بدیع. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهی.
    21. کزازی، میر جلال الدین. (1383). زیباشناسی سخن پارسی: معانی. تهران: نشر مرکز.
    22. مازندرانی، محمد هادی بن محمد صالح. (1375). انوارالبلاغه. به کوشش محمد علی غلامی نژاد، تهران: نشر قبله.
    23. واعظ کاشفی سبزواری، کمال الدین حسین. (1369). بدایع الافکار فی صنایع الاشعار. جلال­الدین کزازی، تهران: نشر مرکز.
    24. الهاشمی، احمد. (1388). جواهر البلاغه. قم: اسماعیلیان.
    25. همایی، جلال الدین. (1367). فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: نشر هما.

     

    ب) مقاله­ها

    1. اسفندیاری، محمّد. (1374). «حشو قبیح». آینۀ پژوهش. 6 (1 (شماره پاپی 31). صص5-31.
    2. اسکویی، نرگس. (1394). «تأثیر فرهنگ عامه بر شعر رسمی».  فصلنامة علمی- پژوهشی پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی. شماره سی و نهم. صفحات 1-22.
    3. دانشگر، محمّد. (1383). «حشو در نوشته­های امروز». فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی. شماره 3. صص83-11
    4. عبداللهی، منیژه و عمل صالح، احیاء. (1391). «بررسی ساختار استدلال در سه  متن دورة قاجار».  بوستان ادب دانشگاه شیراز. پیاپی 12. صفحات 151- 174.
    5. کرد، رسول. (1381). «حشو در ادب فارسی». رشد و آموزش زبان و ادب فارسی. دورۀ  23. شماره 4. صص34- 37.
    6. ممتحن، مهدی. (1387). «جملة معترضه و تأثیر بلاغی آن در قرآن». پژوهش­نامة قرآن و حدیث. شماره پنجم. صص59-72.