نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

بحران تفکر در رمان‌های دهۀ هفتاد وهشتاد با نگاهی به آرای هایدگر دربارۀ انسان مدرن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسندۀ مسئول، دانشیار، بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

2 دانشجوی دکتری، بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

3 دانشیار، بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

چکیده

زمینه: دوران مدرنیته، هر­چه به رشد بیشتر تکنولوژی دست پیدا می­کند از تفکر دربارۀ هستی و امر متعالی دور می­شود. هایدگر فیلسوف معاصر آلمانی این مسأله را به بحران تفکر تأویل می­کند. بحرانی که انسان را به سردرگمی دچار کرده­است؛ چنان­که با وجود انبوه اطلاعاتِ دربارۀ انسان، شناخت او در هاله­ای از ابهام باقی مانده­است. از این رو جهان در منظر انسان، تیره و تاریک است و بحران شناسایی انسان که در نتیجۀ فقدان تفکر پیش­آمده­است، موج سرگشتگی و تردید را در ذهن انسان مدرن به حرکت درآورده­است.تأثیر این دیدگاه را می­توان در برخی از رمان­های مدرن دهۀ هفتاد و هشتاد ایران که غالباً توسط نویسندگان روشنفکر نوشته شده­است، ملاحظه‌کرد.
روش: این مقاله بنا دارد با استفاده از جامعۀ متنی برخی رمان­های درگیر مدرنیته در دهۀ هفتاد و هشتاد( همنوایی شبانۀ ارکستر چوب‌ها، کافه پیانو و چراغ­ها را من خاموش می­کنم)، ضمن نمونه­خوانی مصداق­ها، بحران تفکر و بحران شناسایی انسان را از دیدگاه هایدگر مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.
یافته­ ها: گریز از تفکر دربارۀ هستی، طرح نظرات سطحی و پرسش­های گذرا دربارۀ انسان و امر  متعالی، بیان تردیدها و تناقضات درونی شخصیت‌ها در تقابل با چالش­های مدرنیته از جمله نتایجی است که از مطالعۀ رمان­های مورد نظر به‌دست آمد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The crisis of thinking in the novels of the seventies and eighties Looking at Heidegger's opinions about modern man

نویسندگان [English]

  • Sadigheh Alipoor 1
  • Saied Soltani Nezhad 2
  • Mahin Dokht Farrokh Nia 3
1 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran.
2 PhD. Candidate, Department of Persian Language and Literature, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran.
3 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Shahid Bahonar University of Kerman, Kerman, Iran.
چکیده [English]

Method and Research: It is certain that changing social structures and the emergence of new civilizations cause crises. Some social thinkers saw modern man as being trapped by the curse of modernity and called for his liberation from the project of the culture industry.
Findings and Conclusions: The beginning of the 20th century marked the end of an era of philosophical thought. The contradictory ideas of a modern era, deeply involved in technology and the power it dominated, led modern thought to fruitless dialectics.in The Nocturnal Harmony of Wood Orchestra novel, the emptiness of eternity is an example of the escape from thinking about existence.  
Conclusions: The crisis of thinking about existence and the crisis of human lack of recognition are the products of modernity that has confused man. Heidegger, a contemporary German philosopher, further generalizes the main crisis of modern man to the crisis of thinking.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Modernity
  • Heidegger
  • crisis of thinking
  • lack of knowledge
  • novels of the seventies and eighties

مراجع

  1. فهرست منابع

    الف.منابع فارسی

    1. احمدی، بابک. (1382). هایدگر و پرسش بنیادین. چاپ دوم. تهران: نشر مرکز.
    2. احمدی، بابک. (1381). هایدگر و تاریخ هستی. تهران: نشر مرکز.
    3. اسکندری، عبدالمجید. (1379). « تکنولوژی و ارزش‌های انسانی». مجلۀ کیهان فرهنگی، شماره 162. صص: 48-47.
    4. الطائی، علی. (1378). بحران هویت قومی در ایران. قم: نشر شادگان.
    5. انوشه، حسن. (1381). فرهنگ‌نامۀ ادب فارسی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
    6. پیرزاد، زویا. (1380). چراغ­ها را من خاموش می­کنم. تهران: نشر مرکز.
    7. تلاشان، مونا. (1388). «مؤلفه­های مدرنیته در داستان­های کوتاه دهۀ هفتاد». پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ زبان و ادبیات فارسی. سمنان: دانشگاه سمنان.
    8. جعفری، فرهاد. (1386 ). کافه پیانو. تهران: نشر چشمه.
    9. رحمانی، اسحاق و متحد، شیوا. (1397). «دیالکتیک سنت و مدرنیته در رمان­های جزیرۀ سرگردانی و ذاکره الجسد». ادب عربی (دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران). سال 10. شمارۀ 1. صص: 125-109.
    10. رضوانیان، قدسیه و کیانی­بارفروشی، هاله. (1394). « بازنمایی هویت زن در آثار داستان­نویسان زن دهۀ هشتاد». ادب پژوهی. دورۀ 31. شمارۀ9. صص: 63_39.
    11. صبوری، پرویز. (1397). «در برابر خشونت نمادین». فصلنامۀ رشد آموزش علوم اجتماعی. دورۀ 76. شمارۀ 2. صص: 58-61.
    12. علیپور، ابراهیم. (1385). «تحولات عصر مدرن و نیازهاى اساسى انسان معاصر از نگاه مارتین هایدگر». مجلۀ نقد و نظر. دورۀ 44. شمارۀ 11. صص: 138-102 .                                                                       
    13. قاسمی، رضا. (1392). همنوایی شبانۀ ارکستر چوب‌ها. چاپ دوازدهم، تهران: نیلوفر.
    14. کاسی، فاطمه و علیپور، صدیقه. (1399). «تحلیل شگردهای وانمودگی و بی‌مرزی در تفکر کودکان با نگاهی به داستان‌های احمدرضا احمدی». دو فصلنامۀ تفکر کودک، دورۀ 1. شمارۀ 11. صص: 149- 169.
    15. کاسیرر، ارنست. (1388). رساله‌ای در باب انسان، درآمدی بر فلسفۀ فرهنگ. ترجمۀ بزرگ نادرزاده. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    16. نظری، حمیدرضا. (1373). «اندیشه‌های مارتین هایدگر». کیهان اندیشه. آذر و دی. شماره 57، صص: 39-26.
    17. نیچه، فردریش ویلهلم و دیگران. (1386). هرمنوتیک، گزینۀ جستارها، تهران: نشر مرکز.
    18. هاشمی، اله­سادات و کهنمویی­پور، ژاله. (1392). «دو مضمون آب و آتش در همنوایی شبانۀ ارکستر چوب­ها». پژوهش ادبیات معاصر جهان.دورۀ 18. شمارۀ 1. صص: 183- 167.
    19. هایدگر، مارتین. (1381). دربارۀ کانت، به نقل از بابک احمدی، هایدگر و تاریخ هستی. تهران: نشر مرکز.
    20. هایدگر، مارتین. (1386). هستی و زمان. ترجمۀ سیاوش جمادی. تهران: ققنوس.
    21. هایدگر، مارتین. (1385). زمینه و زمانۀ پدیدارشناسی. ترجمۀ سیاوش جمادی. تهران: ققنوس.                        
    22. هایدگر، مارتین. (1378 ). نیچه. ترجمۀ ایرج قانونی. تهران: آگاه.
    23. هایدگر، مارتین. (1378). چه باشد آن‌چه خوانندش تفکر. ترجمۀ منوچهر اسدی. تهران: درج.
    24. هایدگر، مارتین. (1373). «پرسش از تکنولوژی». ترجمۀ شاپور اعتماد. ارغنون،دورۀ 1. شمارۀ 1. صص: 30-1.

           ب) منابع لاتین                                                                                                                   

    1. Heideger, M. (1977). basic Writings. New york: Hrper and Row.  
نثرپژوهی ادب فارسی
دوره 28، شماره 57
شهریور 1404
صفحه 167-186

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار