نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

تحلیل تعامل و تقابل با دیگری در رمان «دریاس و جسدها»ی بختیار علی بر اساس نظریه‌ی منطق گفتگویی باختین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه شناسی و عضو هیئت علمی گروه آموزش علوم اجتماعی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

2 دبیرادبیات فارسی آموزش و پرورش ناحیه یک سنندج.

چکیده

زمینه : رمان «دریاس و جسدها»، از آثار «بختیار علی» نویسنده­ پرکار کورد، نوعی رمان فلسفی-اجتماعی است که در ردیف رمان­های مدرن قرار می­گیرد. هدف اصلی این پژوهش توصیف و تحلیل مولفه­های نظریه­ چندصدایی باختین در گفتمان­ شخصیت­های داستان است و این که در این رمان، گفتمان از چه مولفه­های زبانی و محتوایی برخوردار بوده و چه جهان معنایی­ای را برای ما آشکار می­کند؟
 
روش: در این پژوهش با این فرض که می­توان خوانشی دیگر از رمان «دریاس و جسدها» در عصر حاضر را ارائه کرد، به روش توصیفی _ تحلیلی به بررسی و تحلیل رمان با نظریه­ی منطق گفتگویی باختین پرداخته­ایم.
 
یافته‌ها: در این رمان گذار از سبک ریالسم جادویی به نوعی ریالیسم اجتماعی، تنوع صداها، شخصیت­ها، جهان­بینی­ها، گفتمان­های طبقات مختلف جامعه در رابطه با یکی از مهم­ترین مفاهیم زندگی انسان مدرن کورد، «پدیده­ انقلاب» به خوبی قابل تشخیص است.«چندصدایی» از اساسی­ترین مفاهیم موجود در آرای نقادانه­ «میخائیل باختین» نویسنده و منتقد روسی است که مبنای تحلیل رمان حاضراست. در رمان به صداهای متکثری بر می­خوریم که هر یک موضع خود را دارند. صداها هم­سو و منفرد در حرکت هستند و لزوما تنها راوی سخن نمی­گوید. رمان «دریاس و جسدها» اثری «پولی فونیک»(Polyphony) است که در آن بختیار علی با استفاده از چند شخصیت روایتگرمتمایز درتحصیلات، سیاست، اجتماع و...رمانی چندبعدی خلق کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analysis of Interaction and Confrontation with the Other in the Novel "Daryas and the Corpses" by Bachtyar Ali based on Bakhtin's Theory of Dialogical Logic

نویسندگان [English]

  • Rashid Ahmadifar 1
  • Nahid Nourbakhsh 2
1 associate professor of sociology at farhangian university,Tehran,Iran.
2 Persian literature teacher of Sanandaj Schools
چکیده [English]

Purpose: The novel "Daryas and the Corpses", one of the works of the prolific writer "Bachtyar Ali", is a type of social-philosophical novel that ranks among modern novels. The main goal of this research is to describe and analyze the components of Bakhtin's polyphonic theory.
 
Method and Research: In this study, assuming that in the present era another reading of the novel "Daryas and the Corpses" can be presented, the authors have investigated and analyzed the novel based on Bakhtin's theory of dialogical logic in a descriptive-analytical method.
 
Findings and Conclusions: In this novel, the transition from magical realism to a kind of social realism, the variety of voices, characters, worldviews, and discourses of different classes of society about one of the most important concepts of modern Kurdish human life, i.e. the phenomenon of "Revolution" are well recognizable. "Polyphony" which is the basis of the analysis of the present novel, is one of the most basic concepts in the critical opinions of the Russian writer and critic, "Mikhail Bakhtin". In the novel, plural voices are present, each of which has its own position. All voices, parallel and single are in motion and not necessarily the narrator in the exclusive speaker. We are faced with a "Polyphonic" work that Bachtyar Ali artistically created by using several distinct narrative characters with distinc educational, political, societal ... characteristics, in a multi-dimensional novel.

کلیدواژه‌ها [English]

  • polyphonic
  • Mikhail Bakhtin
  • Diryas and corpses
  • Bakhtiar Ali
  • otherness
  1. فهرست منابع

    الف.منابع فارسی

    1. احمدزاده، هاشم. (1386). از رمان تا ملت: پژوهشی در گفتمان روایی فارسی و کردی، ترجمه­ بختیار سجادی، سنندج، ناشر: دانشگاه کردستان.
    2. احمدی، بابک. (1378). ساختار و تاویل متن، تهران: مرکز
    3. احمدی، بابک. (1391). موسیقی شناسی فرهنگ تحلیلی مفاهیم. تهران: مرکز
    4. انصاری، منصور.(1384). دموکراسی گفت‌گویی. تهران: مرکز
    5. باختین، میخائیل، (1381). سودای مکالمه-خنده-آزادی. ترجمه­ محمد جعفر پوینده. تهران:چشمه .
    6. بیضایی،بهرام. (1393). مرگ یزدگرد مجلس شاه کشی. روشنگران و مطالعات زنان
    7. بالو، فرزاد، خواجه نوکنده، مریم. (1396).  «چندآوایی و چندزبانی باختینی و جلوه های آن در رمان سنگ صبور». متن پژوهی ادبی. سال 21. شماره 74. صص 99-81
    8.  بی­نیاز، فتح­الله. (1387).درآمدی بر داستان نویسی و روایت‌شناسی (با اشاره­ای موجز به آسیب­شناسی رمان و داستان کوتاه در ایران). تهران: افراز
    9. پاینده، حسین. (1394). گشودن رمان. چاپ سوم. تهران: نشر مروارید
    10. تودوروف، تزوتان. (1396). منطق گفت‌گویی میخائیل باختین، ترجمه داریوش کریمی.  چاپ چهارم تهران: نشر مرکز
    11. رضی، احمد، اکبری، محسن. (1389). «منطق­الطیر و منطق گفت‌گویی». متن پژوهی ادبی. (46)14. صص 46-19
    12. علی، بختیار. (1398)، نسخه­ی الکترونیکی  طاقچه  دریاس  و جسدها، ترجمه­ مریوان حلبچه­ای. تهران: نشر ثالث
    13. عه­لی، به­ختیار. (2019). ده­ریاس و لاشه­کان. هه­ولیر، چاپخانه: کارۆ
    14. غلامحسین زاده، غریب، رضا و غلام پور، نگار. (1387). زندگی،اندیشه‌ها و مفاهیم بنیادین. تهران: روزگار
    15. قاسم زاده، محمد. (1398) جلسات نقد انجمن صنفی البرز. کرج
    16. قاضی مرادی، حسن.(1397). پویایی نقد. تهران: انتشارات اختران
    17. کهنویی، ژاله. (1383). «چند صدایی در متون و داستان». پژوهش زبان­های خارجی، شماره 16. صص 61-49
    18. محمدی، زهرا، اسحاقیان، آیدا. (1395). «نظریه­ کارناوال و هجو منیپی باختین در خوانش برادران کارامازوف و تحلیل جهان درون قهرمان». پژوهش ادبیات معاصر جهان. دوره 21. شماره­ی2، 22-34
    19. مرادی حمید، گرجی، مصطفی، هدایت، عثمان. (1402). «تحلیل گفتمان انتقادی رمان عمویم جمشید خان». پژوهشنامه ادبیات کردی، سال 9 شماره 1. پیاپی 15
    20. مقدادی، بهرام. (1378). فرهنگ اصطلاحات ادبی از افلاطون تا عصر حاضر. تهران: فکر روز
    21. مکاریک، ایرنا، ریما. (1385). دانشنامه­ی نظریه­های ادبی معاصر. ترجمه­ مهران مهاجر و محمد نبوی. چاپ دوم. تهران. انتشارات آگه
    22. نامورمطلق، بهمن(1387). باختین-گفتگومندی و چند صدایی مطالعه پیشابینامتنیت. فرهنگستان هنر
    23. نامورمطلق، بهمن. (1387). « باختین-گفتگومندی و چند صدایی مطالعه باختینی». پژوهشگاه علوم انسانی، شماره 57
    24. نجومیان، امیر علی، غفاری، محمد. (1391). «مطالعه­ شگرد روایی گفتمان آزاد در رمان لب بر تیغ حسین سناپور». پژوهش ادبیات معاصر جهان. دوره 16. شماره 4
    25. نوروزی، زینب، غلامی،طاهره. (1396). «چند صدایی در رمان سنگ صبور». دو فصلنامه زبان و ادبیات فارسی، شماره ۸۶. صص 281- 259

    ب.منابع لاتین

    1. Bakhtin, M.  (1986). Speech Genres and other last Essays. translated by Vern W. McGee. Texas: University of Texas Press.
    2. Hawthorn, Jereme. (1992). A concise Glossary of literary theory. London:  Edward Arnold
    3. Holquist, Michael. (2002). Dialogism. New York: Routledge.