نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

سخن کاوی فرامتن و تحلیل گفتمان قدرت در نسخه داستانی بهجت افزای جربادقانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

2 استاد دانشگاه پیام نور

3 دانشیار دانشگاه پیام نور

چکیده

برپایه رویکرد فرکلاف در تحلیل گفتمان، متن های روایی می توانند در بازآفرینی ساختارهای فرهنگی،سیاسی ، اجتماعی و تولید معنا سهم مهمی داشته باشند،نسخه بهجت افزا داستان بلندی از محمد مهدی جربادقانی در دوره صفویه است که بافتی فرامعنا در ساختار خود و فرا متن دارد؛ با بررسی زبان شناختی داستان بهجت افزا، لایه های زیرین و پنهان متن ،یعنی وضعیت رابطه قدرت وایدئولوژی در دوره شاه عباس اول و شاه صفی آشکار می شود ؛ متن در سه لایه توصیف،تفسیرو تبیین مورد بررسی قرارگرفته است.

فرضیه بنیادین تحقیق این است که در داستان، گفتمانی در خور قدرت و جایگاه اجتماعی هر یک از شخصیت های داستان حکمفرما است؛ با بررسی این داستان در سه سطح الگوی فرکلاف روشن شد که کاربرد متفاوت الفَاظ، استفاده از وجه های مختلف زبانی و دستوری، تفاوت شیوه های اقناعی، دیدگاه شخصیتهای داستان نسبت به یکدیگر و صراحت و پوشیدگی در گفتار مستقیما به تفاوت نقش قدرت در این داستان بستگی دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyzing the speech and analyzing the discourse of power in Behjat Afza Jarbadghani's fictional version

نویسندگان [English]

  • fereshteh azadtabar 1
  • fatemeh koopa 2
  • ali pedram mirzaei 3
  • narges mohamadi badr 3
1 Faculty member of Payam Noor University
2 Professor at Payam Noor University
3 Associate Professor of Payam Noor University
چکیده [English]

According to Farklaf's approach in discourse analysis, narrative texts can play an important role in recreating cultural, political, and social structures and producing meaning. Behjat Afza's version is a long story by Mohammad Mehdi Jarbadghani in the Safavid period, which has a trans-meaning texture in its structure and trans-text; By examining the linguistics of Behjat Afza's story, the underlying and hidden layers of the text, i.e., the state of the relationship between power and ideology in the period of Shah Abbas I and Shah Safi, are revealed; The text is analyzed in three layers: description, interpretation and explanation.The basic hypothesis of the research is that in the story, a discourse worthy of the power and social status of each of the characters in the story rules; By examining this story on the three levels of Fairclough's model, it became clear that the different use of words, the use of different linguistic and grammatical aspects, the difference in persuasive methods, the views of the characters in the story towards each other, and the openness and concealment in the speech directly depend on the difference in the role of power in this story.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Analysis of the critical discourse of Farklaf"
  • "
  • Daghrat"
  • Behjat Afz
فهرست منابع
الف.منابع فارسی
1 -آقا گل زاده،فردوس. (1390).تحلیل گفتمان انتقادی.تهران: علمی و فرهنگی.
2-ابوالقاسم فردوسی. (1387).نامه باستان. به کوشش میر جلال الدین کزازی. تهران: سمت
3-امینی شلمزاری، زهرا؛ نصر اصفهانی، محمدرضا و روضاتیان،سیده مریم. (1402). «تحلیل گفتمان انتقادی قدرت در خسرو و شیرین نظامی». فصلنامه متن پژوهی ادبی. دوره 27،ش .96صص173-2001.
4- بدیع­الزمان­نامه. (1386). تصحیح حسن ذوالفقاری و پرویز ارسطو. تهران: چشمه
5- جربادقانی، محمد مهدی. (ق11). بهجت­افزا. تهران،موزه و کابخانۀ ملی ملک. ش ثبت 2903 .
6-جعفریان،رسول. (1378). قصه­خوانان در تاریخ اسلام و ایران. تهران:آگه.
7- جهانگیری، جهانگیو بندرریگی زاده ،علی. (1392). «زبان، قدرت و ایدئولوژی در رویکرد انتقادی نورمن فرکلاف به تحلیل گفتمان». پژوهش سیاست نظری. (14) صص 57-82.
8-خرانه دارلو، محمدعلی و جلاله­وند الکامی،مجید. (1392).«تحلیل انتقادی گفمان قدرت در دو فصل از سیاست نامه خواجه نظام الملک توسی». سیاست جهانی. دورۀ 2. شمارۀ 3. صص 89-108.
9-دشتی، سید محمد .(1378). «قصه­های عامیانه در عصر صفوی». ادبیات داستانی.ش 52. صص10-17.
10-ذوالفقاری،حسن. (1399).یکصد منظومه عاشقانه فارسی. تهران: چشمه.
11-ذوالفقاری،حسن. (1394). زبان و ادبیات عامه. تهران: سمت.
12-سلطانی،سید علی اصغر. (1384).قدرت،گفتمان و زبان. تهران: نی.
13-علی حوری، محبوبه.(1400). «بنیادهای فرهنگ عامیانه در منظومه بدیع الزمان نامه». فصلنامه پژوهش­های ادبی.سال .18 شمارۀ 74.صص97-123.
14-فرکلاف،نورمن. (1379).تحلیل گفتمان انتقادی. مترجمان فاطمه شایسته پیران و دیگران. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه­ها.
15-کیوانی،مهدی.(1392).پیشه­وران و زندگی صنفی آنان در عهد صفوی. ترجمۀ یزدان فرخی؛ تهران: امیر کبیر.
16-محجوب،محمد جعفر. (1393).ادبیات عامیانه ایران. به کوشش حسن ذوالفقاری. تهران: نشر چشمه.
17-منصوری، زهرا ودیگران. (1398).«تحلیل واژگان مرتبط با اجتماعیات در خمسۀ نظامی با رویکرد تحلیل گفتمان فرکلاف». متن پژوهی ادبی.س 23.ش80. صص60-33.
18-نامور مطلق،بهمن. (1395).بینامتنیت؛از ساختارگرایی تا پسامدرنیسم. تهران: سخن.
19-نظامی گنجوی ،الیاس بن یوسف. (1388).اقبالنامه. تصحیح قادر فاضلی ،تهران: انتشارات بین المللی هدی.
 
ب.منابع لاتین
1- Fairclogh,N .(1989).Language and power.publish in the united states of America:by longman Inc.New York.          
2- Fairclogh,N. (2003).Analysing Discours. New york.London:Routledage.
3- vanDijk,T.A.(2008). Discourse and power contributions to Critical discourse studies. Houndmills:palgrare 
4- Wodak,R.(2001). "What CDA is about-a summerary of its history important  Concepts and its Development".In R.Wodak and M.Mayer.Metod of critical Discourse Analysis .London:sage.pp:1-13.