نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

بررسی سبک آموزشی و شیوه های صحیح تدریس در شرح ‏فصوص الحکم محب الله اله آبادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. ‏

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. ‏

3 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. ‏

چکیده

فصوص الحکم، اثر ماندگار محیی الدین ابن عربی یکی از بزرگترین آثار عرفان نظری ‏اسلامی است که از قرن هفتم هجری همواره مورد توجه طالبان علم و عرفان بوده است. بر این ‏کتاب تا کنون بیش از یکصد شرح به زبانهای فارسی و عربی نوشته شده است. تمامی شارحان ‏فصوص‌الحکم سعی در سهولت و رفع ابهام از غوامض این اثر و آموزش آن به طالبان عرفان ‏نظری نموده‌اند. در این میان برخی شرّاح به مدد فهم بهتر از فصوص‌الحکم و استفاده از روشها و ‏فنون تدریس برتر خود نسبت به دیگران برتری داشته اند. از جملۀ این شارحان، محب الله اله‌آبادی ‏از عرفا و صوفیان هندی سدۀ یازدهم هجری است. ‏
در این مقاله سبک آموزشی شرح فصوص الحکم اله‌آبادی با توجه به نظریات جدید در حوزۀ ‏علوم و فنون تدریس در دو بخش مورد توجه قرار گرفته است. در بخش اول، مقدمات مطالعۀ ‏شرح از لحاظ آموزشی تبیین گردیده و در بخش دوم به روشها و فنون تدریس اله‌آبادی پرداخته ‏شده است، ضمن آن که نمونه ها و شواهدی از متن که نشان دهندۀ توجه شارح به هر کدام از این ‏روشهاست، ذکر گردیده است.‏
تأویل متن، رویکرد اکتشافی، هرم ساخت شناسی، ساختار آموزشی، تکرار مفاهیم و تفکر ‏استدلالی از جمله مواردی است که این شرح با توجه به آنها بررسی و تحلیل شده است.‏

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying the teaching style and the correct teaching methods in the "Sharh-e Fusus ‎al-Hikam Mohibollah Allah Abadi"‎

نویسندگان [English]

  • yaser hojjati najafabadi 1
  • mehrdad chatraei 2
  • Mahboubeh Khorasani 3
1 Ph.D Student of Persian Language and Literature, Najafabad Branch, Islamic ‎Azad University, Najafabad, Iran‎
2 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Najafabad ‎Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.‎
3 Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Najafabad ‎Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.‎
چکیده [English]

Fusus al-Hikam, the lasting effect of Mohiyeddin Ibn Arabi, is one of ‎the greatest works of Islamic theoretical mysticism, which has always ‎been an interest from the scholars of mysticism since the seventh ‎century AH. More than ‎‏100 ‏descriptions have been written in Persian and ‎Arabic in this book‏.‏
All the commentators of Fusus al-Hikam Have tried to ease this book ‎and teach it to Sufi enthusiasts. In the meantime, some commentators ‎have been superior to others through better understanding of Fusus al-‎Hikam and the use of their superior teaching techniques and techniques‏.‏
Among these commentators is Mohibollah Allah Abadi, one of the ‎mystics and Sufis of India in the eleventh century AH. In this research, ‎the teaching style of Fusus al-Hikam Allah Abadi has been considered ‎in two parts according to new ideas in the field of teaching science and ‎technology. In the first part, the pre-requisites of the study are described ‎in terms of education, and in the second part, the methods of teaching ‎have been discussed. In addition, examples and evidence of the text that ‎indicate the attention to each of these methods is mentioned.‎
Hermeneutics, exploratory approach, structural pyramid, educational ‎structure, repetition of concepts, reasoning thinking are among the ‎things that this description‏ ‏‎ have been analyzed.‎

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fusus al-Hikam
  • Allah Abadi
  • Educational style
  • Teaching method
  1. فهرست منابع

    منابع فارسی

    1. آریا، غلامعلی. (1365). طریقه چشتیّه در هند و پاکستان. تهران: کتابفروشی زوار.
    2. آشتیانی، سیّد جلال الدین. (1370). شرح مقدّمۀ قیصری بر فصوص الحکم. چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.
    3. آقازاده، محرّم. (1395). راهنمای کاربردی روش­های نوین تدریس. چاپ دوم، تهران: مرآت.
    4. بهار، محمّدتقی. (1373). سبک شناسی یا تاریخ تطوّر نثر فارسی. چاپ ششم، تهران: امیر کبیر.
    5. پارسا، محمّدبن محمّد. (1366). شرح فصوص الحکم. تصحیح جلیل مسگرنژاد، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
    6. جامی، عبدالرحمن بن احمد. ( 1381). نقد النّصوص فی شرح نقش الفصوص. تصحیح ویلیام چیتیک. چاپ دوم، تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفه ایران.
    7. خوارمی، حسین بن حسن. (1364). شرح فصوص الحکم محی‌الدین‌بن عربی. تصحیح نجیب مایل هروی، تهران: مولی.
    8. زرّین­کوب، عبدالحسین. (1380). ارزش میراث صوفیه. چاپ دهم، تهران: امیرکبیر.
    9. شایانفر، حیدرعلی؛ سادات حسینی، سیّد صاحب؛ صنعتی نجار، محمّدعلی؛ مهروی، بیتا. (1388). راهنمای تألیف، ترجمه و نشر. تهران: انتشارات دانشگاه جامع علمی کاربردی.
    10. شمیسا، سیروس . (1378). کلیّات سبک شناسی. تهران: فردوس.
    11. شمیسا، سیروس. (1376). سبک شناسی نثر. تهران: نشر میترا.
    12. فتوحی ، محمود. (1392). سبک شناسی، نظریّه­ها رویکردها و روش­ها. چاپ دوم، تهران: انتشارات سخن.
    13. فشارکی، محمّد. (1389). نقد بدیع، چاپ چهارم، تهران: انتشارات سمت.
    14. قیصری، داود بن محمود. (1387). شرح قیصری بر فصوص­الحکم ابن عربی. ترجمۀ محمّد خواجوی. جلد اول. تهران: انتشارات مولی.
    15. محمّدی کله سر، علیرضا. (1393). «نقش تأویل در گسترش زبان عرفان». مجلة پژوهش­های ادب عرفانی(گوهر گویا)، پاییز و زمستان 1393، سال هشتم، شماره دوم، 99-122.
    16. محمّدی، محمد حسین و حمیرا زمردی. (1384). «هرمونتیک و حافظ». مجلة دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. زمستان 1384، شماره 176، 107-116.
    17. معین، محمّد. (1390). فرهنگ فارسی. چاپ سوم، تهران: انتشارات شهرزاد.
    18. نصیری، علی. (1391). «نقد شبهۀ راهیافت خطا در آموزه­های نبوی با تأکید بر روایت تلقیح خرما». اندیشۀ نوین دینی، سال 8، شماره 30، 9-20.
    19. نوروزی، داریوش؛ آقازاده، احمد و کریم عزت خواه. (1377). روش­ها و فنون تدریس. چاپ پنجم، تهران: انتشارات پیام نور.
    20. اله­آبادی، محب الله. ( 1395). شرح التسویه بین الافادة و القبول. تصحیح و تعلیق ملیحه معلّم. تهران: مولی.
    21. اله­آبادی، محب الله. (متوفای 1058 هـ ق). شرح فصوص­الحکم. تهران: کتابخانه مجلس، شماره 2110، [نسخۀ خطی] تألیف 1041 ق، تاریخ کتابت: 1137 ق.
    22. اله­آبادی، محب الله. (متوفای 1058 هـ ق). شرح فصوص­الحکم. تهران: کتابخانه مجلس، شماره 16332، [نسخۀ خطی] تألیف 1041 ق، فاقد تاریخ کتابت.
    23. اله­آبادی، محب الله. (متوفای 1058 هـ ق). شرح فصوص­الحکم. مشهد: کتابخانه آستان قدس رضوی، شماره 51554، [نسخۀ خطی] تألیف 1041 ق، تاریخ کتابت: 1137 ق.
    24. یاحقّی، محمّدجعفر. (1394). راهنمای نگارش و ویرایش. چاپ سی­ام، مشهد: به­نشر.