نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

مرثیه زیدری نسوی درباری یا شخصی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا،ادبیات فارسی، ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

نفثه‌المصدور، یکی از برجسته‌ترین متون نثر فنی مصنوع است که در نیمۀاول قرن هفتم، به قلم توانای زیدری نسوی به نگارش درمی-آید. نویسنده این اثر بی‌همتا، در اثنای شرح وقایع سال‌های هجوم تاتار، با رسیدن به واقعۀ مرگ سلطان جلال‌الدین خوارزمشاه، قلمش را در رثای او به مرثیه سرایی وادار می‌کند؛ اما برخلاف تعریف مرثیه درباری، مرثیۀ زیدری نسوی هم‌چون مراثی شخصی از بعد عاطفی و احساسی قوی برخوردار است. از این رو، این پژوهش، با در نظر داشتن مرثیه‌سرایی به عنوان یکی از بازنمودهای واکنش‌های درونی در زمان سوگواری، در پی دریافت انگیزۀ نویسنده از نگارش این مرثیه، با شیوه‌ای تحلیلی – توصیفی و بهره‌گیری از نظریۀ سوگ این مرثیه را بررسی می‌کند. نظریۀ سوگ، نتیجۀ توجه روان‌شناسان به پیامدهای روانی – رفتاری داغدیدگان در مواجهه با ماتم عزیزان است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که این مرثیه، با نمودهای نظریۀ سوگ و مراحل آن انطباق زیادی دارد. این نتیجه، خود بیانگر این است که زیدری نسوی، با تاثیرپذیری از علاقۀ خود به سلطان جلال‌الدین خوارزمشاه، تألمات روحی خود را در واکنش به مرگ او در قالب مرثیه‌ای شخصی نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Zaidari Nasavi ‘s elegy, courthouse or personal?

نویسندگان [English]

  • Sakine Moradi 1
  • Zahra Riyahi zamin 2
1 ,Phd student, Persian literature, Shiraz university, Shiraz,Iran
2 Associate professor - Department of Persian Language and Literature, Faculty of Letters and Humanities, University of Shiraz, Iran
چکیده [English]

Nafthah al-Masdour is one of the most prominent texts of artificial prose that has been written in the middle of the 7th century by the writer Zaidari Nasavi. The author of this work unmistakably, during the description of the events of the years of the Tatar invasion, by arriving at the death of Sultan Jalaluddin Khwarazmshah, compels his pen in his immortality, but, contrary to the definition of the courthous elegy, the Zaidari Nasavi ‘s elegy, like a personal elegy, has emotional dimension and strong feeling. Hence, this study, with consideration of linguistics as one of the representations of internal reactions during mourning, seeks to obtain the author's incentive to write this elegy in a descriptive-analytical manner and to use the theory of mourning for investigate this elegy. The theory of grief is the result of psychologists' attention to the psychological and behavioral consequences of the fallen faces in the face of the mourning of loved ones. The findings of this study show that this period is consistent with the manifestations of the theory of bugs and its stages. This result suggests that Zaidari Nasavi, reflecting his interest in Sultan Jalaluddin Khwarazmshah, shows his spiritual tales in response to his death in the form of personal elegy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Zaidari Nasavi
  • Nafthah Al-Mousdour
  • Elegy
  • Psychology
  • Theory of grief

مراجع

  1. فهرست منابع

    الف) کتاب‌ها

    1. احدی ،حسن. (1378). روان‌شناسی رشد نوجوانی، بزرگسالی. تهران: نشر پردیس.
    2. ارسطو. (1369). فن شعر. ترجمۀ عبدالحسین زرین کوب. تهران: انتشارات امیرکبیر.
    3. امامی، نصرالله. (1369). مرثیه‌سرایی در ادبیات فارسی. تهران: انتشارات جهاددانشگاهی.
    4. برک، لورا. ( 1383­). روان‌شناسی رشد. ترجمۀ یحیی سید محمدی.تهران: نشر ارسباران.
    5. خطیبی، حسین. (1375). فنّ نثر در ادب پارسی. تهران: زوار.
    6. دیداران، سودابه. ( 1388). مرگ، سوگ، فقدان. تهران: نشر قطره.
    7. ریؤ، جان مارشال. (1385). انگیزش و هیجان. ترجمۀ یحیی سیدمحمدی. تهران: ویرایش.
    8. زیدری‌نسوی، شهاب‌الدین. (1381). نفثه‌المصدور.تصحیح امیرحسن‌یزدگردی. تهران: طوس.
    9. زیدری‌نسوی، شهاب‌الدین. (1384). سیرت جلال‌الدین منکبرنی. تصحیح مجتبی مینوی. تهران: علمی فرهنگی

    10. شبلی نعمانی، محمد. (1363). شعرالعجم. ترجمۀ فخر داعی گیلانی. تهران: دنیای کتاب.          

    11. شفیعی‌کدکنی، محمدرضا. (1383). ادوار شعر فارسی. تهران: سخن.

    12. فرخی سیستانی، محمد ابوجولوغ. (­1349). دیوان اشعار. به تصحیح محمد دبیرسیاقی. تهران.

    13. کوبلر راس،الیزابت. (1376). آشتی بامرگ. تهران: نشراوحدی.

    14. معتمدی، غلامحسین. (1372). انسان و مرگ. تهران: نشر مرکز.

    1. 15.  موتمن، زین العابدین. (1364). شعر و ادب فارسی. تهران: انتشارات زرین.

    16. نیومن، باربارا ام. (1396). روان‌شناسی رشد. ترجمة شهناز محمدی. تهران: روان.

    1. 17.  وبستر، راجر. ( 1382). پیش درآمدی بر مطالعۀ نظریه ادبی. ترجمۀ الهه دهنوی. تهران: روزنگار.
    2. 18.  وردن، ج.ویلیام. (1377). رنج و التیام در سوگواری و داغدیدگی. ترجمۀ محمدقائد. تهران: طرح نو.
    3. 19.  وردن، ج. ویلیام. (1396). مشاوره و درمان سوگ. ترجمه احمدرضا کیانی، فاطمه سبزواری. تهران: ارجمند.

     

       ب) مقاله‌ها

    1. دهرامی، مهدی و اصغری بایقوت، یوسف. (1394). «عاطفه، نقش و جایگاه آن در نفثه‌المصدور». پژوهش‌های نقدادبی و سبک‌شناسی. شمارۀ 2. پی در پی 22. صص 123-139.
    2. کریم‌پور، نسرین و خزانه‌دارلو، محمدعلی. (1395). «روان‌شناسی شخصیت زیدری‌نسوی بر مبنای ابعاد درون‌گرایی و برون‌گرایی» . علوم ادبی. سال 6. شمارۀ 10. صص 155-173.
    3. مرادی، سکینه و فروزانی، فرزانه. (1387). «سایه روشن مرگ در شعر؛ بررسی مفهوم روانشناختی مرگ در شعر مهدی اخوان‌ثالث و سهراب سپهری». همایش ملی روان‌شناسی و کاربرد آن در جامعه. مرودشت: دانشگاه آزاد اسلامی. 14آذرماه 1387.
    4. موسوی، سیده سمیرا و زرگر، یدالله و داوودی، ایران و انعامی، عبدالزهرا. (1395). «اثربخشی درمان سوگ بیمارگون بر نشانه های سوگ بیمارگون». پژوهش‌های مشاوره. جلد 17. شمارۀ 58. صص 132- 155.
    5. میمندی، وصال و جمشیدیان، فاطمه. (­1391). «نمود مراحل روانشناختی سوگ در دل‌سروده‌های مادران سوگوار». ادب عربی.  سال 4. شمارۀ 3. صص 247-272.
    6. نظریان، حسین و قدمی، سید امیر. (1393). «واکاوی ادبی، روان شناختی مفهوم سوگ در فرهنگ قوم لک».ﭘﮋوﻫﺶزﺑﺎن و ادﺑﻴﺎت ﻓﺎرﺳﻲ. شمارۀ 35.  صص107- 130.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار