نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

«لغزش‌های محمدبن‌عبدالله بخاری در ترجمة کلیله و دمنه»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه لرستان

2 دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان. خرم آباد .ایران

چکیده

کلیله‌و‌دمنه از جمله کتاب‌هایی است که از دیرباز مورد توجه فرهنگ‌های مختلف قرار گرفته-است. به‌همین جهت مترجمان مختلفی با دخل و تصرف در این کتاب، آن را متناسب با فرهنگ و ادبیات قوم خود تغییر داده‌اند. یکی از مشهورترین ترجمه‌های این کتاب، داستان‌های بیدپای از محمدبن‌عبدالله بخاری است. در این مقاله، به روش تحلیلی- مقایسه‌ای متن داستان‌های بیدپای با متن عربی ابن‌مقفع مقایسه شده، مواردی که عبدالله بخاری به ‌هر دلیلی از عهدة ترجمه آن به‌خوبی برنیامده، مشخص و تحلیل شده است. هرچند امکان دارد برخی از این سهوها از جانب نساخان و یا مصححان داستان‌های بیدپای یا متن عربی ابن‌مقفع بوده باشد. در برخی موارد برای روشن شدن مطلب از ترجمة فارسی نصرالله منشی و پنجاکیانه نیز کمک گرفته ‌شده‌است. طبیعی است کهگاهی اضافات یا حذفیاتی از قبیل حکایت یا بابی در داستان‌های بیدپای نسبت به متن عربی مشهود است که مورد توجه این مقاله نیست. در مجموع می‌توان علاوه بر دخل و تصرف و سهو‌های نساخان، محمدبن عبدالله بخاری در برخی موارد متن عربی درست ندیده و یا به درستی ترجمه نکرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Peccadillos Mohammad ibn Abdollah Bukhari In Translation Kalila and Demna

نویسندگان [English]

  • ali heidari 1
  • maryam yarahmadi 2
1 lorestan
2 Ph.D. in Persian language and literature of Lorestan University. Khorramabad, Iran
چکیده [English]

Kalila and Demna is one of the oldest cultures of books. As a result, various translators interacting with this book have adapted it to the culture and literature of their people.One of the most famous translations of this book is the tale of Bidpay Mohammad bin Abdullah Bukhari. In this article, a comparative analysis of the text of the Bidpay stories with the Arabic text of Ibn Moghfee has been compared, the cases that Abdollah Bukhari has not been well-written for any reason for translating it. However, it is possible that some of these echoes may have been on the part of the Nisakhan or the sculptor of the idiot stories or Arabic text of Ibn Moghfee. In some cases, Persian translation of Nasrallah Mansi and Panjakiane has also been helped to clarify the issue.It is natural that some additions or omissions, such as anecdote or bobby, are apparent in the stupid tale of the Arabic text that is not the subject of this article. In general, Mohammad ibn Abdollah Bukhari, in some cases, can not be properly translated or properly translated, in addition to the manipulation and transgression of Nisakhan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key Words:" Peccadillo"
  • "Tales of Bidpay"
  • "Kalila and Demna"
  • " Panjakiane"

مراجع

  1. فهرست منابع

    الف) کتاب­ها

    1. ابن­مقفع، محمّدبن­عبدالله. (1360). کلیله­ودمنه. به­تصحیح عبدالوهاب عزام. چاپ اول. مصر.
    2. ابن‌مقفع، محمّدبن‌عبدالله. (1922.م). کلیله­ودمنه. به­تصحیح الاب لوئیس شیخو الیسوعی. چاپ اول. بیروت :الآباء الیسوعین.                               
    3. ابن­مقفع، محّمدبن­عبدالله. (1927). کلیله­ودمنه. به­تصحیح مصطفی لطفی­المنفلوتی. چاپ اول. بیروت.      
    4. ابن‌مقفع، محمّدبن­عبدالله. (1994). کلیله­و­دمنه. به­تصحیح محمدحسن نائل المرصفی. چاپ اول. مکتبه لبنان: ناشرون بیروت.
    5. ابن­مقفع، محمّدبن­عبدالله. (بی­تا). کلیله­ودمنه. به­تصحیح عمرابونصر. چاپ اول. بیروت: دارالقلم.       
    6. البخاری، محمّدبن­عبدالله. (1361). داستان­های بیدپای. به­تصحیح پرویز خانلری و محمّد روشن. چاپ اول. تهران: خوارزمی.
    7. پنجه­تنترا. (1385). به­کوشش ایندو شیکهر. چاپ دوم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    8. خاقانی­شروانی، افضل­الدین. (1368). دیوان خاقانی. به­تصحیح ضیاء­الدین سجادی. چاپ دوم. تهران: زوار.
    9. خالقدادهاشمی­عباسی، مصطفی. (1363). پنجاکیانه. به­تصحیح جلالی­نائینی، عابدی؛ تاراچند. چاپ اول. تهران: اقبال.        
    10. دوبلوا، فرانسوا. (1382). برزویۀ طبیب و منشأ کلیله­ودمنه. ترجمة صادق سجادی. چاپ اول. تهران: طهوری.                                  
    11. السامرائی، ابراهیم. (1376). زبان­شناسی تطبیقی. ترجمة سیدحسن سیدی. چاپ اول. سبزوار: انتشارات دانشگاه تربیت معلم سبزوار.                       
    12. غنیمی‌هلال، محمّد. (1373). ادبیات تطبیقی. ترجمة سیدمرتضی آیت­الله­زاده شیرازی. چاپ اول. تهران: امیرکبیر.                                    
    13. کزازی، میرجلال­الدین. ( 1378). گزارش دشواری­های دیوان خاقانی. چاپ دوم. تهران: مرکز.
    14. گویارد، ماریوس فرانسوا. (1956). الأدب­المقارن. ترجمة محمّد غلاب. چاپ اول. قاهره: لجنه­البیان­العربی.             
    15. محجوب، محمدجعفر. (1349). دربارۀ کلیله­ودمنه. چاپ دوم. تهران: خوارزمی.  
    16. مهابهارت. (1380). ترجمة غیاث­الدین علی­بن­عبداللطیف قزوینی. چاپ اول. تهران: طهوری.           
    17. ندا، طه. (1380). ادبیات تطبیقی. ترجمة زهرا خسروی. چاپ اول. تهران: فرزان.
    18. نصرالله منشی، ابوالمعالی. (1380). کلیله­ودمنه. به­تصحیح عبدالعظیم قریب. به­کوشش منوچهر دانش­پژوه. چاپ سوم. تهران: هیرمند.    
    19. نصرالله منشی، ابوالمعالی. (1371). کلیله­ودمنه. ­به­تصحیح مجتبی مینوی. چاپ دهم. تهران: امیرکبیر.      

     

      ب) مقاله­ها

    1. حیدری، علی. (1386و 1387). «بررسی بعضی اختلافات کلیله­ودمنة نصرالله منشی با ترجمۀ عربی ابن­مقفع و داستان­های بیدپای و پنجاکیانه». نشریۀ علمی ـ پژوهشی علوم انسانی الزهراء. دورۀ 17. شمارة 67 و 68. صص 45-61.             
    2. حیدری، علی. (1392). «سیر تدریجی باب شیر و شغال از مهابهاراتا تا عیار دانش». مجموعه مقالاتهفتمینهمایشپژوهش­هایزبانوادبیاتفارسی. صص596- 605.
    3. صدقی، حسین و همکاران. (1392). «تطبیق کلی ابواب سه ترجمۀ کلیله­ودمنه و تحلیل منشأ و موضوعات ابواب آن». کاوش­نامۀ تطبیقی دانشگاه رازی کرمانشاه. سال سوم. شمارۀ 12. صص 39-64.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار