نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

حقوق و روابط انسانی در آثار امام محمّد غزالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 استاد زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

3 دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

یکی از محورهای اساسی تفکّرات و تأمّلات اندیشمندان، عرفا و فلاسفه اساساً شناخت ماهیّت انسان است. در غالب ادیان الهی مخصوصاً دین مبین اسلام نیز به شناخت این شاهکار خلقت تأکید زیادی شده­است تا مقدّمه­ای در شناخت حضرت حق تعالی باشد. از مهم­ترین موضوعاتی که در جهت شناخت انسان مطرح می­شود، روابط، حقوق و تکالیف آنان در مقابل یکدیگر است.
ابوحامد امام محمّد غزالی، متفکّر و اندیشمند قرن پنجم هجری، در آثار گرانقدرش این موضوع را سرلوحة کار خود قرار داده­است. در این مقاله با مطالعة سه اثر معروف غزالی؛ یعنی کیمیای سعادت، نصیحة­الملوک و احیاءعلوم­الدّین، دیدگاه و نظریّات وی در ارتباط با حقوق و روابط انسان­ها استخراج، بررسی و نقد و تحلیل شده­است که با توجّه به بینش دقیق و عالمانة او می­توان دیدگاه­های وی را سرلوحة اخلاق و رفتار جامعة بشری قرار داد. ازجمله مهم­ترین حقوقی که غزالی مخاطبان خود را به رعایت آن­ها سفارش کرده­است، مواردی است از قبیل حقوق مسلمانان، همسایگان و دوستان نسبت به یکدیگر، حقوق اعضای خانواده نسبت یکدیگر، حقوق برابر در ازدواج، حقّ آبرو و حقوق رفاهی و سایر حقوق مردم که بر عهدة دولت­هاست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Human Rights and Relations in the Works of Imam Mohammad Ghazali

نویسندگان [English]

  • Enayatollah Sharifpour 1
  • Mohammad Reza Sarfi 2
  • Mahdiyeh Mahmoudzadeh 3
1 Associate Professor, Shahid Bahonar University of Kerman
2 Professor, Shahid Bahonar University of Kerman
3 PhD Student of Persian Language and Literature, Shahid Bahonar University of Kerman
چکیده [English]

Basically, one of the pivots of thought for thinkers, mystics, and philosophers is the recognition of man’s nature. Most religions, especially Islam, emphasize the recognition of this masterpiece of creation to gain knowledge of God. Among the most important subjects recommended for knowing man is to consider the relations, rights, and responsibilities of each man toward others.
The great thinker of the 5th century AH, Abou Hamed Imam Mohammad Ghazali, in his precious writings has used this subject, because he also believes that man will come to know God through knowing himself. In this study, through examining Ghazali’s three significant works, i.e. Kimiyay-e Sa’adat, Nasihat-ol-Molouk, and Ehya-e Oloum-al-Din, his ideas and theories regarding the rights and relations of human beings have been extracted and analyzed. With regard to his careful and scientific insight, it is advisable to practice his ideas as ethical models for social human behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human rights
  • Imam Mohammad Ghazali
  • Kimiyay-e Sa’adat
  • Nasihat-ol-Molouk and Ehya-e Oloum-al-Din