نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

نقد پسااستعماری رمانِ «روزگار تفنگ» از حبیب خدادادزاده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه علّامه طباطبائی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیّات تطبیقی دانشگاه علّامه طباطبائی

چکیده

نقد پسااستعماری در مقام یکی از رویکردهای ادبیات تطبیقی و مطالعات فرهنگی، بازخوردهای استعمار را در متون ادبی تحلیل می‌کند. در این نوع نقد فرهنگی، پژوهشگر در اندیشة بازخوانی و واسازی گفتمان استعمار است و به همین جهت با دو مقولة استعمارگر و استعمارزده پیوند می‌خورد. بی‌تردید، نقد پسااستعماری از آن رو که به دوگانه‌هایی نظیر «من» و «دیگری» یا استعمارگر و استعمارشده می‌پردازد، یکی از قلمروهای مطالعاتی ادبیات تطبیقی تلقّی می‌شود. از نگاه این نوع نقد، نویسندگان متناسب با رویکردها و جهت‌گیری موافق یا مخالف استعمار، برخی از ابعاد آن را در متن ادبی به تصویر می‌کشند. پژوهش حاضر با تکیه بر نظریّات پسااستعماری، رمان «روزگار تفنگ» از حبیب خدادادزاده را نقد کرده است. پژوهش حاضر نشان می‌دهد که نویسندگان استعمارْزُدا اغلب پادگفتمان‌ها و مکانیزم‌هایی نظیر بومی‌گرایی، برجسته‌سازی مقاومت‌ استعمارشده یا «من» در برابر گفتمان استعمارگر یا «دیگری»، تأکید بر برتری نظام اخلاقی استعمارشده، از آنِ خود کردن دارایی استعمارگر و وارونه‌سازی معادلة مالک و تملّک شده، ابژه‌سازی و شیء‌واره کردن «دیگری»، و نیز اِعمال نفوذهای فرهنگی شرقی در غربی را ارائه داده، به ساخت‌شکنی گفتمان غرب دربارة شرق، بازتعریف تاریخ استعمارشده از چشم‌انداز خود، و در نهایت به بازیابی هویت خود می‌پردازند. همچنین بنا به این پژوهش، نویسندگان می‌توانند با روی‌آوری به چنین متونی، برخی از پیامدها یا بازخوردهای منفی استعمار را زدوده، در حیات بخشیدن به سنت‌های فرهنگی و ملی یا تقویت آنها به ایفای نقش بپردازند. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Postcolonial Critique of the Novel "Days of the Gun" by Habib Khodadadzadeh

نویسندگان [English]

  • Abdullah Alboughbish 1
  • Zahra Rezaee 2
1 Assistant Professor, Allameh Tabatabaee University
2 MA Student of Comparative Literature, Allameh Tabatabaee University
چکیده [English]

As one of the approaches of cultural studies, postcolonial criticism analyzes reflections of colonialism in literary texts. In this kind of cultural criticism, the researcher aims at rereading and deconstructing the colonial discourse, and hence it is tied up with the two issues of ‘the colonizer’ and ‘the colonized’. Since the post-colonial critique is concerned with dualities such as ‘Self’ and ‘The Other’ or ‘the colonizer’ and ‘the colonized’, it is undoubtedly considered as one of the areas of comparative literature studies. From the perspective of this criticism, the writers, in accordance with the procedures and orientation for or against colonialism, portray some of its aspects in a literary text. Relying on post-colonial theories, this study investigates the novel "Days of the Gun" by Habib Khodadadzadeh. It was also concluded that the decolonizing writers often try to take advantage of mechanisms such as nativism, aggrandizing the colonized “I” versus the colonizer “other”, emphasizing the superiority of the ethical codes of the colonized, owning up the colonizer’s assets, inverting the possessor-possessed equation, redefining colonized history from its own perspective, objectifying the concept of “other”, and imposing Eastern cultures on the West. This study also claims that writers can wipe out some of the consequences and negative reflections of colonialism through such texts and play their roles in vitalizing cultural and national traditions.
Keywords: Comparative literature, Cultural studies, Postcolonial criticism, Western dominant discourse, Eastern deconstructing discourse, Days of the Gun.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comparative literature
  • Cultural studies
  • Postcolonial criticism
  • Western dominant discourse
  • Eastern deconstructing discourse
  • Days of the Gun