نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

تحلیل نفثه‏ المصدور از منظر نشانه‏ شناسی فرهنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه آموزش زبان فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

نشانه‏شناسی فرهنگی مفهومی است که در پی انتخاب عناصر فرهنگی به عنوان نخستین موضوعات مورد بررسی از سوی نشانه‏شناسان ایجاد شد. این دانش مدل‏های ذهنی و مادی‏ای را که برای درک فرهنگ خود و دیگری می‏سازیم بررسی می‏نماید؛ از این رو صرفاً با یک فرهنگ منفرد مواجه نیست، بلکه بیشتر با روابط میان فرهنگ‏ها درگیر است. بنابراین، از جمله کاربردهای این دانش، بررسی متونی است که به طور همزمان میزبان دو یا چند فرهنگ‏اند. متن نوشتاری کتاب نفثه‏المصدور زیدری نسوی نیز از جمله متونی است که به واسطه‏ی گزارش آشوب ناشی از حضور مغولان در ایران، در زمره‏ی متون چندفرهنگی قلمداد می‏شود. از این رو در این مقاله تلاش بر این است تا با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی متن نفثه‏المصدور از منظر نشانه‏شناسی فرهنگی پرداخته شود. بدین منظور پس از تعریف مفاهیم نظری مرتبط با نشانه‏شناسی فرهنگی و الگوی مکتب تارتو، به تبیین جایگاه خود و دیگری فرهنگی در متن نفثه‏المصدور پرداخته می‏شود و سپس نحوه‏ی بازنمایی رمزگان‏های زبان، کمیّت، حرکت، دین، ابزار و معماری در ارتباط با خود و دیگری مورد بررسی قرار می‏گیرد. نتایج تحقیق حاکی از غالبیت شورش بر نظم درون است و این غلبه در رمزگان‏های مرتبط با بافت انتزاعی‏ترِ ادبیِ متن مشهودتر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Nafsatolmasdoor from the point of view of cultural semiotics

نویسندگان [English]

  • Mahdi Khodadadian 1
  • Khodabakhsh Asadollahi 2
1 lecturer of teaching Persian department of Imam Khomeini international university
2 Associate professor of Persian language & literature department of Mohaghegh Ardabili university
چکیده [English]

Cultural semiotic is a concept which counts as an earlier matter for analyzing which always have been created by semioticians in order to choosing cultural elements. This science analyzes the mental and material methods which have created for better realize from own culture and other cultures, so they are not face to just single culture and mostly engaged with relations among the cultures, therefore, one of usage of this science is to analyzing texts that hosts one or several cultures. writing text of Nafsatolmasdoor book by Zeydari-ye Nasavi is such text that have written because of reporting chaos made by presence of Mongolian in Iran which counts as a multi-cultural text. So in this essay we try to analyze Nafsatolmasdoor’s text from Cultural semiotic point of view by descriptive and analyzing method. For this goal after definition of theorical concepts related to cultural semiotic and Tartu school pattern we try to positioning own and others culture’s place in mentioned book’s text and then how to representing language codes, quantity, act, religion, means and architecture in relation with own and others will be analyzing under this essay. The results of research suggest that majority rioted on system and this majority mostly related to codes with literature imaginary structure and much more tangible in this section.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural semiotic
  • Cultural self and other
  • Codes
  • Nafsatolmasdoor

مراجع

  1. فهرست منابع

    الف) کتاب‏ها

    1. اشپولر، برتولد. (1386). تاریخ مغول در ایران. ترجمۀ محمود میرآفتاب. چاپ نهم، تهران: علمی و فرهنگی.
    2. اقبال آشتیانی، عباس. (1388). تاریخ مغول (از حملۀ چنگیز تا تشکیل دولت تیموری). چاپ نهم، تهران: امیرکبیر.
    3. بهار، محمدتقی. (1349). سبک‏شناسی. جلد اول، چاپ سوم. تهران: امیرکبیر.
    4. چندلر، دانیل. (1394). مبانی نشانه‏شناسی. ترجمۀ مهدی پارسا. چاپ پنجم، تهران: سورۀ مهر.
    5. زیدری نسوی، شهاب‏الدین. (1396). نفثه‏المصدور. چاپ پنجم. تصحیح و توضیح امیرحسین یزدگردی. تهران: توس.
    6. سجودی، فرزان. (1387). نشانه‏شناسی کاربردی. تهران: علم.
    7. صفوی، کورش. (1381). مبانی معناشناسی نوین. تهران: سمت.
    8. عبدالکریمی، سپیده. (1392). فرهنگ توصیفی زبان‎شناسی اجتماعی. تهران: علمی.
    9. عظیمی‏فرد، فاطمه. (1392). فرهنگ توصیفی نشانه‏شناسی. تهران: علمی.
    10. ناتل خانلری، پرویز. (1382). دستور زبان فارسی. چاپ نوزدهم، تهران: توس.

     

    ب) مقاله‏ها

    1. اکو، امبرتو. (1390). «مقدمه[ای بر کتاب جهان ذهن: نظریۀ نشانه‏شناختی فرهنگ، اثر یوری لوتمان]». ترجمۀ فرهاد ساسانی. در نشانه‏شناسی فرهنگی به کوشش فرزان سجودی. 1-15. تهران: علم.
    2. بابک معین، مرتضی. (1390). «بررسی پدیده‏های عدم امنیت و امنیت نشانه‏ای و عکس‏العمل در مقابل عدم امنیت نشانه‏ای در فیلم اخراجی‏ها». در نشانه‏شناسی فرهنگ(ی): «مجموعه مقالات نقدهای ادبی-هنری». به کوشش امیرعلی نجومیان. 159-174. تهران: سخن.
    3. پاکتچی، احمد. (1390). «معناسازی با چینش آشوب در نظم، در رویکرد نشانه‏شناسی فرهنگی». در نشانه‏شناسی فرهنگ(ی): «مجموعه مقالات نقدهای ادبی-هنری». به کوشش امیرعلی نجومیان. 87-118. تهران: سخن.
    4. توروپ، پیتر. (1390). «نشانه‏شناسی فرهنگی و فرهنگ». ترجمۀ فرزان سجودی. در نشانه‏شناسی فرهنگی به کوشش فرزان سجودی. 17-40. تهران: علم.
    5. سجودی، فرزان. (1388الف). «ارتباطات بین‏فرهنگی: رویکردی نشانه‏شناختی». در نشانه‏شناسی: نظریه و عمل. 127-142. تهران: علم.
    6. سجودی، فرزان. (1388ب). «ارتباطات بین‏فرهنگی: ترجمه و نقش آن در فرایندهای جذب و طرد». در نشانه‏شناسی: نظریه و عمل. 143-165. تهران: علم.
    7. سنسون، گوران. (1390الف). «مفهوم متن در نشانه‏شناسی فرهنگی». ترجمۀ فرزان سجودی. در نشانه‏شناسی فرهنگی به کوشش فرزان سجودی. 75-118. تهران: علم.
    8. سنسون، گوران. (1390ب). «خود، دیگری را می‏بیند: معنای دیگری در نشانه‏شناسی فرهنگی». ترجمۀ تینا امراللهی. در نشانه‏شناسی فرهنگی به کوشش فرزان سجودی. 153-199. تهران: علم.
    9. لوتمان، یوری میخائیلوویچ و اوسپنسکی، بوریس آندرِیِویچ. (1390). «در باب ساز و کار نشانه‏شناختی فرهنگ». ترجمۀ فرزان سجودی. در نشانه‏شناسی فرهنگی به کوشش فرزان سجودی. 41-74. تهران: علم.
    10. لیونگبرگ، کریستینا. (1390). «مواجهه با دیگری فرهنگی: رویکردهای نشانه‏شناختی به تعامل بینافرهنگی». ترجمۀ تینا امراللهی. در نشانه‏شناسی فرهنگی به کوشش فرزان سجودی. 119-151. تهران: علم.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار