نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

بررسی ویژگی‌های سبک‌شناسی نسخۀ خطی «لطایف اشرفی فی بیان طوایف صوفی»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان، گروه زبان و ادبیات فارسی

2 گروه زبان وادبیات فارسی،ایران،دانشگاه آزاداسلامی واحد کاشان

3 استادیار زبان و ادبیات فارسی گروه ادبیات فارسی دانشگاه کاشان

چکیده

چکیده
نسخۀ خطی لطایف اشرفی فی بیان طوایف صوفی از زمرة متون خانقاهی قرن هشتم و نهم است که توسط حاجی نظام‌الدین غریب یمنی در ذکر احوال، اقوال و کرامات سید اشرف‌الدین جهانگیر سمنانی ـ عارف ِایرانی‌تبار هندوستان ـ در شصت فصل با عنوان «لطیفه»، به رشتة تحریر درآمده است. اثر مذکور به شیوة تحلیلی و توصیفی و باتوجه به ویژگی‌های برجستة سبکی آن، در سه سطحِ زبانی، فکری و ادبی مورد بررسی قرار گرفته‌است. آنچه براساس این پژوهش به‌دست آمد، نشان می‌دهد که مقوله‌هایی چون: تغییرات آواییِ برخی کلمات؛ کاربرد واژه‌ها و عبارت‌های عربی، هندی و ترکی؛ کاربرد خاص نام زنان و صورت قدیمی افعال استمراری و...، از شاخصه‌های زبانی این اثر است. از منظر فکری، مقوله‌هایی چون عرفان، فلسفه، علوم غریبه، نحله‌ها و شُعب مختلف مذهبی و فکری و... از موضوعات غالب این اثر است. از منظر ادبی نیز نثر کتاب، آمیخته به نظم و مملو از عناصر زیباسازی کلام؛ از جمله: سجع، جناس، استعاره، تشبیه و... است که در این میان، تسجیع و تجنیس، بسامد بالاتری دارد.

واژه‌های کلیدی: عرفان‌اسلامی، نسخه‌خطی، هند، اشرف‌الدین سمنانی، لطایف اشرفی فی بیان طوایف صوفی

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The study of the stylistics of the linear version "The Laufs of Ashrafi in the Expression of Sufi Teams"

نویسندگان [English]

  • Asma Aatash gohari 1
  • abdalreza modarreszade 2
  • Mohammad reza sharifi 3
1 Islamic Azad University, Kashan Branch,Persian literature group
2 Persian Language and Literature Department, Iran, Islamic Azad University, Kashan Branch
3 Assistant Professor of Persian Language and Literature, Department of Persian Literature, Kashan University
چکیده [English]

Abstract
The manuscript of Latayef Ashrafi fi Bayan Tawayef Soofi by Haji Nezam al-Din Gharib Yamani is one of monastery texts in 8th and 9th centuries. This work contains status, traditions and keramate of Seyyed Ashraf al-Din Jahangir Semnani, the Iranian- origin indian mystic , and it carries 60 chapters entitled "Latifeh". The mentioned work is studied throu analytical-descriptive method and according to its outstanding features in three levels of linguistic, intellectual and literaty. According to the findings of this research, some characteristics such as phonetic variations in some words, the usage of words and phrases in Arabic, Indian and Turkish, the special usage of women's name, and the old form of progressive verbs and ... are among linguistic features of the work. From intellectual point of view, mysticism, philosophy, exotic sciences, different branches of religion and thought stand among chief subjects of this work. From literary perspective, the prose is mingled with poetry and replete with alliteration, pun, metaphor and simile among which alliteration and pun are more frequent.
Key terms: Islamic mysicism, manuscript, india, Ashraf al-Din Semnani, Latayef Ashrafi fi Bayan Tawayef Soofi

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key terms: Islamic mysicism
  • manuscript
  • india
  • Ashraf al-Din Semnani
  • Latayef Ashrafi fi Bayan Tawayef Soofi
  1. فهرست منابع

    الف) کتاب­ها 

    1. قرآن.
    2. ابوالقاسمی، محسن. (1367). پنج گفتار در دستور تاریخی زبان فارسی. چاپ اول، مشهد: بابل.
    3. انوشه، حسن. (1381). فرهنگنامۀ ادبی فارسی، دانشنامة ادب فارسی گزیدة اصطلاحات، مضامین و موضوعات ادب فارسی. چاپ دوم، تهران: فرهنگ و ارشاد اسلامی.
    4. بهار، محمد تقی. (1384). سبک­شناسی (تاریخ تطور نثر فارسی). چاپ هشتم، تهران: امیرکبیر.
    5. حق شناس، محمدعلی. (1376). آواشناسی (فونتیک). چاپ پنجم، تهران: آگه
    6. دهخدا، علی­اکبر. (1377). لغت­نامه. زیر نظر محمد معین و سید جعفر شهیدی. چاپ دوم، تهران: دانشگاه تهران.
    7. دهلوی، عبدالحق. (1383). اخبار الاخیار فی الاسرار الابرار. تصحیح علیم اشرف خان. چاپ اول، تهران: دانشگاه تهران.
    8. راستگو، سید محمد. (1376). هنر سخن آرایی؛ فن بدیع. چاپ اول، کاشان: مرسل.
    9. رستگارفسایی، منصور. (1389). انواع نثر فارسی. چاپ دوم، تهران: سمت.
    10. زرین­کوب، عبدالحسین. (1378). ارزش میراث صوفیه. چاپ نهم، تهران: امیرکبیر.
    11. سبحانی، توفیق. (1377). نگاهی به تاریخ ادب فارسی در هند. چاپ اول، تهران: شورای گسترش زبان و ادب فارسی.
    12. سجادی، ضیاء­الدین. (1383). مقدمه­ای بر عرفان و تصوف. چاپ دوازدهم، تهران: سمت.
    13. شفیعی کدکنی، محمد رضا. (1392). زبان شعر در نثر صوفیه، درآمدی بر سبک­شناسیِ نگاهِ عرفانی. چاپ چهارم، تهران: سخن.
    14. شمیسا، سیروس. (1378). کلیات سبک­شناسی. چاپ پنجم، تهران: فردوس.
    15. شمیسا، سیروس. (1393). سبک­شناسی نثر. چاپ سوم، تهران: میترا.
    16. شمیسا، سیروس. (1373). فرهنگ تلمیحات. چاپ چهارم، تهران: فردوس.
    17. شمیسا، سیروس. (1383). نگاهی تازه به بدیع. چاپ اول، تهران: میترا.
    18. صفا، ذبیح­الله. (1368). تاریخ ادبیات در ایران. چاپ پنجم، تهران: فردوس.
    19. عباس رضوی، سیداطهر. (1380). تاریخ تصوف در هند. ترجمة منصور معتمدی. چاپ اول، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
    20. غریب یمنی، حاجی نظام. (بی­تا). لطایف اشرفی فی بیان طوایف صوفی. قم: کتابخانة آیت الله مرعشی. نمرة مسلسل:1911. ]نسخۀ خطی[ تألیف750 ق. تاریخ کتابت: 1361ه.ق.
    21. غریب یمنی، حاجی نظام. (1297ق). لطایف اشرفی فی بیان طوایف صوفی. چاپ اول، دهلی: نصرت المطابع.
    22. فتوحی، محمود. (1391). سبک­شناسی نظریه­ها، رویکردها و روش­ها. چاپ اول، تهران: سخن.
    23. فتوحی، محمود. (1389). بلاغت تصویر. چاپ دوم، تهران: سخن.
    24. گلچین معانی، احمد. (1363). تاریخ تذکره­های فارسی. چاپ دوم، تهران: کتابخانۀ سنایی.
    25. نراقی، احمد. (1380). کتاب الخزاین. تصحیح حسن حسن­زاده آملی و علی­اکبر غفاری. چاپ اول، تهران: کتابفروشی علمیۀ اسلامی.
    26. نفیسی، سعید. (1363). تاریخ نظم و نثر در ایران و در زبان فارسی از آغاز تا پایان قرن دهم هجری. چاپ دوم، تهران: فروغی.
    27. همایی، جلال الدین (1374). فنون بلاغت و صناعات ادبی. چاپ یازدهم، تهران: هما.

    ب) مقاله­ها

    1. جهادی، سیّدامیر. (1394). «متن­شناسی نسخۀ خطی لطایف اشرفی». مجلة متن­شناسی ادب فارسی، دورة جدید، شمارة3،  صص84ـ61.
    2. حکمت، علی اصغر. (1341). «منابع جدید پیرامون هر دو کتاب حیات خواجه حافظ». مجلة دانشکده ادبیات دانشگاه شیراز، شمارة7، صص28ـ3.
    3. نذیر، احمد. (1358). «گزارش مختصری دربارة شخصیت واقعی جهانگیر سمنانی سیّداشرف». مجلة فرهنگستان ادب و هنر ایران، دفترسوم. شمارة8، صص873-445.