نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

معرفی و بررسی سبکی «ضیاءالقلوب فی اخلاق المطلوب»یک اثرتازه یافته منثور به تقلید از گلستان سعدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی دهاقان، ایران

2 استاد زبان و ادبیات فارسی و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

چکیده

متون زیادی در زمینة مسائل اخلاقی به رشتة تحریر در آمده است که هر کدام سعی در نجات ارزش های انسانی و فضائل اخلاقی داشته اند. از جملۀ این آثار، کتاب ارزشمند «ضیاء القلوب فی اخلاق المطلوب» تألیف سیدمحمدضیاءالدین حسینی مازندرانی اصفهانی معروف به حسینی مرعشی است که در قرن یازدهم هجری قمری به نثر آمیخته به نظم و به تقلید از گلستان سعدی به زیور تحریر درآمده است. ضیاءالقلوب فی اخلاق المطلوب کتابی مفصل در بیان مسائل اخلاقی با استناد به آیات ، روایات و حکم و داستان ها و اشعار نغز است که به نام شاه عباس اول صفوی تحریر و دریک عنوان و دو صحیفه هر کدام در چند باب تنظیم شده است. از نویسنده، در هیچ تذکره­ای نامی برده نشده است. این پژوهش بر آن است که برای نخستین بار، ضمن معرفی اثر و با دستیابی به ژرفنای آن و شناخت ارزش های زبانی، ادبی و فکری آن با تکیه بر سبک شناسی، زمینه ای برای شناخته شدن هر چه بیشتر این اثر ارزشمند تعلیمی فراهم سازد. از آنجا که این کتاب تاکنون تصحیح و به زیور طبع آراسته نشده است، بررسی سبکی آن از حلقه های تکمیل کننده نوعی از سبک نثر فارسی در عهد صفوی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

introducing and checking style of zia al Zia al-Kūlub Fī Akhlaq al-Matlub a new discovered prose effect of imitate Sa'di's Golestan

نویسندگان [English]

  • zahra ahmad shamsi 1
  • ahmadreza yalameha 2
1 PhD student of Persian language and literature
2 Professor of Persian Language and Literature
چکیده [English]

There are many texts on ethical issues that each has been trying to save human values ​​and ethical virtues . Among these works, the valuable book of Zia al-Kūlub Fī Akhlaq al-Matlub is written by Seyyed Mohammad Zia al-Din Hosseini Mazandarani Esfahani known as Hosseini Marashi , which in the eleventh century was drafted into prose and ordered to imitate Sa'di's Golestan . Zia al-Kalwb Fī Akhlaq al-Mutlaub is a detailed book on moral issues based on Qur'anic verses, verses, stories and poems written by Shah Abbas I Safavi , written in one title and two phrases, each in several phrases .The author has not been named in any texts.The research suggests that for the first time, this research attemted to introduce the present effect with the depth of its effect to recognize , its linguistic, intellectual and literary values, relying on the underlying cognitive style to make this valuable work more visible . Since this book has not yet been corrected or ornamented, the study of its style from the complementary rings is a kind of Persian prose style in the Safavid era.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Zia al-Kūlub Fī Akhlaq al-Matlub
  • Hosseini Marashi
  • Lightweight Features
  • moral
فهرست منابع
الف) کتاب­ها
1. قرآن کریم.
2. بهار. محمد تقی. (1373) . سبک شناسی. تهران: امیرکبیر. جلد 3 .
3. خطیبی. حسین. (1375). فن نثر در ادب فارسی. چاپ دوم. تهران: زوار.
 4. درایتی. مصطفی. (1389). فهرستواره دست نوشته های ایران (دنا). تهران: کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی .
5. ___________. (1391). فهرستگان نسخه های خطی ایران (فنخا). تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوی اسلامی ایران. جلد 21 و 35 .
6. دهخدا.علی اکبر. (1373). لغت نامه. تهران: موسسة لغت نامة دهخدا.
7. رستگار فسایی. منصور. (1380). انواع نثر فارسی . تهران:  سمت .
8. سعدی شیرازی. افصح المتکلمین. (1367). کلیات. تصحیح محمد علی فروغی و مقدمه عباس اقبال .تهران: اقبال.
9. شریعت. محمدجواد. (1384). دستور زبان فارسی. تهران : اساطیر .
10. شمیسا. سیروس. (1383) . سبک شناسی نثر. تهران: میترا .
11. صفا. ذبیح الله . (1370). تاریخ ادبیات در ایران .تهران: فردوس .جلد 5
12. طیار مراغی. محمود. (1390). فهرست نسخه­های خطی کتابخانة مجلس شورای اسلامی . تهران: کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی . جلد2/32 .
13. کاشانی. عزالدین محمود . (1385) . مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه. تصحیح عفت کرباسی، دکتر محمدرضا برزگر خالقی. تهران: زوار .
14. مایل هروی. نجیب. (1369). تاریخ نسخه پردازی و تصحیح انتقادی نسخه­های خطی . تهران: انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی .
15. منزوی. احمد. (1362). فهرست نسخه­های خطی. تهران: موسسه فرهنگی منطقه­ای .
16. نسفی. عزیزالدین. (1362). الانسان الکامل. تصحیح ماژیران موله. تهران: انتشارات کتابخانه طهوری.
17. نشریة­کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران (درباره نسخه های خطی ). (1339). دفتر نخستین . تهران .
18. نصیری. محمد رضا. (1380). اثرآفرینان: (زندگی نامه نام آوران فرهنگی ایران  از آغاز تا 1300 ه.ش ). تهران:  انجمن آثار و مفاخر فرهنگی .