نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

تحلیل صورت‌های خیالیِ «خون نامه خاک» اثر«نصرالله مردانی» طبق نظریّة «ژیلبر دوران»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبّیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری

2 دانشجوی دورۀ دکتری رشتۀزبان و ادبّیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

تخیّل، در تمام نمودهای مذهبی، اسطوره‌ای و ادبی، دارای این قدرت متافیزیکی است که آثاری علیه زوال، مرگ و سرنوشت خلق کند. به اعتقاد «ژیلبر دوران» شورش علیه مرگ از یک طرف، و کنترلِ آن از طرف دیگر، مانند پشت و روی یک سکّه‌اند. او اعتقاد دارد که در پشت این تصویرهای ذهنی، موضوعِ زمان نهفته است. بر اساس این موضوع، وی تخیّلات را به دو منظومۀ روزانه و شبانه تقسیم کرده است. بی‌شک، شاعر بهترین کسی است که می‌تواند این مقوله­ها را در قالب تصاویر ادبی به ما نشان دهد. از آن‌جا که خون نامة خاک دارای تصاویر دو قطبی (مثبت و منفی) است، لذا هدف این پژوهش آن است تا با نگاهی نو، صورت‌های خیالیِ این کتاب را طبق نظریّة ژیلبر دوران، بررسی کند و پاسخ این پرسش را بیابد که: بارزترین صورت‌های خیالی شعر نصرالله مردانی، متعلّق به کدام منظومة تخیّلی است؟ نتیجة کلّی بیان‌گر این نکته است که اندیشة این شاعر، بیشتر متمایل به منظومة روزانة تخیّلات و با ارزش‌گذاریِ مثبت می‌باشد؛ این نشان دهندة آن است که مردانی، تصویر مرگ را در تخیّل خود تلطیف کرده و وحشت آن را گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Fantasy in “Blood and Soil” by Nasrolah Mardani Based on Gilbert Durand’s Theory

نویسندگان [English]

  • abbas mohammadian 1
  • Alireza Arman 2
1 Associate Professor of hakim sabzevari univercity
2 PhD Student of Persian Language and Literature
چکیده [English]

In all aspects of religious, literary, and mythical manifestations, imagination has the metaphysical power to work against decay, death, and fate. Gilbert Durand believes that revolt against death on the one hand and controlling it on the other, are the two sides of a coin. He believes that the issue of time lies behind this mental image. Accordingly, he divides imagination into Day and Night system. Undoubtedly, a poet is the best agent to show these issues in the form of literary images. Since “Blood and Soil” has bipolar images, the aim of this study is to examine these images according to Dorand’s theory, and to find the answer to this question: to which system do the most distinct images in the poetry of Nasrolah Mardani belong? The overall result reflects the fact that the poet mostly is inclined to Day system of imagination, with a positive evaluation; it shows that, in his imagination, Mardani has moderated the image of death and removed the terror from it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nasrolah Mardani
  • Blood and Soil
  • Imaginations
  • Gilbert Durand
فهرست منابع
الف)کتاب­ها
1. قرآن حکیم.ترجمة آیت الله ناصر مکارم شیرازی.
2. ابن منظور، جمال الدّین محمّد مکّرم.(1405). لسان العرب. قم: ادب حوزه.
3. الیاده، میرچا.(1384). اسطورة بازگشت جاودانه. ترجمۀ بهمن سرکاراتی .تهران: طهوری .
4. براهنی، رضا.(1380). طلا در مس. جلد1. تهران: زریاب.
5. رامین، محمّدعلی. فانی، کامران. سادات، محمّدعلی.(1389). دانشنامةدانش­گستر. تهران:  مؤسّسة دانش گستر روز.
6. شفیعی کدکنی، محمّدرضا.(1370). صور خیال در شعر فارسی. چاپ چهارم تهران:آگاه.
7. صدری افشار، غلامحسین. حکمی، نسرین. حکمی، نسترن.(1389). فرهنگ اعلام. تهران: فرهنگ معاصر.
8. مردانی، نصرالله.(1364). خون نامة خاک (مجموعه شعر). چاپ اوّل. تهران: کیهان.
9. فاضلی، محمّد.(1376). دراسه و نقد فی مسائل بلاغیّه هامّه. چاپ اوّل. تهران: مؤسّسۀ چاپ و انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
10. فتوحی­رودمعجنی، محمود.(1386). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
11. کمبل،جوزف.(1385). قهرمان هزار چهره. ترجمۀ شادی خسروپناه. مشهد:گل آفتاب.
12. یونگ، کارل گوستاو.(1359). انسان و سمبل­هایش. ترجمۀ ابوطالب صارمی تهران: امیر کبیر.
ب) مقاله­ها
1.اردو­ بازارچی، نازنین. «رؤیا و معنویّت». نشریّه علمی­تخصّصی اطّلاعات حکمت و معرفت. شمارۀ 9. 1385. صص 15-18 .
2. بلخاری، حسن. « تخیّل هنری از دیدگاه شیخ اشراق».  ماهنامۀ خبرنامۀ فرهگستان هنر. سال 5. شماره 43. تیرماه 1385. صص 58-59 .
3. شاکری، عبدالرّسول. « ترس از زمان نزد شخصیّت­های روایی محمود دولت­آبادی». پژوهش­نامۀ علوم انسانی. شمارۀ 57. بهار 1388. صص 217-234 .
4. شریعتی، سارا. «جامعه شناسی تخیّل». فصل­نامۀ ناقد. شمارۀ 4. سال دوم. 1388. صص 165-198.
5. شریفی­ولدانی،غلامحسین. شمعی، میلاد « تحلیل صورت­های خیالی در شعر پایداری بر اساس نقد ادبی جدید». نشریّۀ ادب پایداری. سال دوم. شمارۀ 4. بهار 1390. صص 299-321 .
6. عبّاسی، علی. «ژیلبر دوران؛ منظومۀ شبانه، منظومۀ روزانه». نشریّۀ کتاب ماه کودک و نوجوان. مردادماه 1380. صص 45-55 .
7. ------------. «طبقه­بندی تخیّلات ادبی بر اساس نقد جدید». پژوهش نامۀ علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی. شمارۀ 29. صص1-22 .
 
ج) منابع لاتین
1.Durand, Gilbert. (1992). Les Structures anthropologiques de l’imaginaire. Introduction à l’archétypologie générale, Paris : Dunod.