نشریه نثر پژوهی ادب فارسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان،نثر فارسی Journal of Prose Studies in Persian Literature

بازخوانی موقعیّت‌های قیدی و صفتی در تشخّص سبکی شعر اخوان ثالث

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ولی عصر(عج)

2 کارشناس ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی

چکیده

یکی از مفاهیم اساسی سبک، شیوۀ متمایز کاربرد زبان برای ایجاد تأثیر بر مخاطب است. ساختار ویژه و گزینش قالب، نوع ادبی، ترجیح برخی واژه­ها و ترکیبات عواملی است که در تحلیل سبک­شناسی اثر مورد توجّه قرار می­گیرد و نویسندگان و شعرا از این عوامل برای القای معنا و مفهوم مورد نظر خود بهره می­برند. از آن­جا که زبان، بنیاد اندیشه و تفکّر شمرده می­شود و می­تواند نظیر سایر رفتارهای اجتماعی بر مقصودی ویژه دلالت کند، بررسی دلالت معنایی قیدها و صفات درخور اهمیّت است. اخوان ثالث در بیشتر آثار خود با ابزار زبانی به­ویژه قیدها و صفات تلاش می­کند میان بافت زبانی و تأثیر معنایی کلام پیوندی ژرف برقرار کند. هدف از این پژوهش تحلیل زبانی شعر اخوان ثالث با تکیه بر قیدها و صفات برای بیان تأثیر مستقیم آفرینش ادبی برخوانندۀ آثار اوست. حاصل پژوهش نشان می­دهد که این شاعر با گزینش انگیزه­دار صفات و قیدها توانسته­است ضمن توسّع معنایی کلام، بدون آنکه موجب اطناب بیهوده سخن شود، از این ابزار زبانی به درستی برای  اقناع مخاطب بهره ببرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Review of Adjectival and Adverbial Cases in Characterization of Akhavan Saless’ Poetic Style

نویسندگان [English]

  • Hamid Jafari Gharyeh Ali 1
  • Marziyeh Dehghan 2
1 Associate Professor, Vali Asr University
2 MA in Persian Language and Literature
چکیده [English]

The distinctive use of language to influence the reader is an essential aspect of a writer’s style. Specific structure, selectivity, genre, and opting for certain words and compound terms are key factors in stylistics, from which writers and poets benefit to induce the desired meaning. Language is the foundation of thought and contemplation and, like any other social action, it denotes a certain implication. This necessitates a close analysis of what adverbs and adjectives signify as parts of speech. In his career, Akhavan Saless relies on adverbs and adjectives to make a strong bond between the linguistic context and its semantic impacts. The present study is a linguistic analysis of Akhavan Saless’ poetry in terms of parts of speech to uncover direct effects of his literary career on readers. Results imply that purposeful use of adverbs and adjectives as linguistic tools contributes to semantic development of his discourse as well as rational persuasion of readers, without being unreasonably lengthy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Akhavan Saless
  • Style
  • Adjective
  • Adverb
فهرست منابع
الف) کتاب­ها
1. اخوان ثالث، مهدی. (1370). آخر شاهنامه. چاپ دهم. تهران: مروارید.
2.________________. (1369). ارغنون. چاپ هفتم. تهران: مروارید.
3.________________. (1369). از این اوستا. چاپ هشتم. تهران: مروارید.
4.________________. (1370). ترا ای کهن بوم  و بر دوست دارم. چاپ سوم. تهران: مروارید.
5._______________. (1394). زمستان. چاپ سی و یکم. تهران: نشر زمستان.
6._______________. (1393). سال دیگر ای دوست، ای همسایه. تهران: نشر زمستان.
7.________________.(1392). سواحلی و خوزیات، تهران: نشر زمستان.
8.ایگلتون، تری. (1388). پیش­در آمدی بر نظریۀ ادبی. ترجمۀ عبّاس مخبر. چاپ پنجم. تهران: مرکز.
9.باطنی، محمدرضا. (1355). مسائل زبان شناسی نوین. چاپ دوم. تهران: آگاه.
10.حقوقی، محمّد. (1377). شعر نو از آغاز تا امروز. دو جلد. چاپ دوم. تهران: ثالث.
11.خطیب رهبر، خلیل. (1375). صفت (تعریف کاربرد، ساخت و تقسیم آن). تهران:   صفی علیشاهی.
12.رضانژاد، غلامحسین. (1376). اصول علم بلاغت در زبان فارسی. تهران: انتشارات الزهراء.
13.رضی، هاشم. (1381). دانشنامة ایران باستان. 5 جلد. تهران: سخن.
14.سلدن، رامان و ویدسون، پیتر. (1388). راهنمای نظریه ادبی معاصر. ترجمۀ عبّاس مخبر. چاپ چهارم. تهران: طرح نو.
15.شفیعی کدکنی، محمّدرضا. (1390). با چراغ و آینه. چاپ دوم. تهران: سخن.
16._____________________. (1390). صور خیال در شعر فارسی. تهران: آگاه.
17.صفوی، کورش. (1390). از زبان شناسی به ادبیات. دو جلد. چاپ سوم. تهران: سوره مهر.
18.فتوحی، محمود. (1369). سبک شناسی، نظریه­ها، رویکردها و روش­ها. تهران: سخن.
19.فرکلاف، نورمن. (1379). تحلیل گفتمان انتقادی. ترجمۀ فاطمه شایسته پیران و دیگران. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه.
20.معین، محمد. (1371). فرهنگ شش جلدی. چاپ هشتم. تهران: امیرکبیر.
21.وردانک، پیتر. (1389). مبانی سبک شناسی. ترجمۀ محمّد غفاری . تهران: نشر نی.
 
ب)مقاله ­ها
1.نعمتی، آزاده. (1386). «تجزیه و تحلیل گفتمانی- دستوری منظومۀ صدای پای آب سهراب سپهری». مجلۀ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان. س5. صص173- 186.
 
ج) پایان نامه­ ها
1.کارآمد، هوتک. (1378). زبان در شعر فروغ فرخزاد، یک رویکرد متن بنیاد بر اساس دستور نقش­گرا. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد زبان­شناسی دانشگاه تهران.
2.مؤذّن، مریم. (1377). نقد شعر معاصر از دیدگاه زبان­شناسی. رسالۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه تهران.