بررسی ویژگیهای سبکی «بستان السیاحه»

Document Type : Research Paper

Author

payam-e-noor

Abstract

بستان‌السیاحه اثر حاج میرزا زین العابدین شیروانی، یکی از مهمترین آثار عصر قاجار است. این اثر دایره‌المعارف مانند، علی‌رغم ارزشهای زیادی که دارد، چندان که باید و شاید شناخته و شناسانده نشده است. این جستار در پی آن است که این اثر را با رویکرد سبک‌شناسی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد؛ بر این اساس، اثر مذکور به شیوۀ توصیفی و تحلیل در سه سطح فکری، زبانی و ادبی مورد مطالعه قرار گرفته است. دستاورد پژوهش نشان میدهد که موضوع غالب در این اثر از منظر اندیشگانی، فلسفه و عرفان، تاریخ و جغرافیا، طب، نجوم، موسیقی، مذهب و نحله‌های مختلف فکری و مذهبی، جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی و... است. از نظر زبانی، مقوله‌هایی چون ترکیبات بدیعی، واژه‌های هندی، نوادر لغات، حذف، کاربرد صورت قدیمی ماضی استمراری و... بسامد بالایی دارد و حضور انواع تجنیس و تسجیع و بهره‌گیری از انواع تشبیهات خیال‌انگیز و تناسب‌های گسترده و... شاخصه‌های اصلی سطح ادبی آن محسوب میشود.

Keywords

References

  1. فهرست منابع

    الف) کتاب­ها

    1. بهار، محمدتقی (ملک­الشعرا). (1376). سبک­شناسی بهار(تاریخ تطور نثر فارسی). چاپ نهم (اول ناشر). تهران: مجید.
    2. داعی الاسلام، سید محمدعلی. (1362). فرهنگ نظام. چاپ دوم. تهران: دانش.
    3. دهخدا، علی اکبر. (1377). لغت­نامه. زیر نظر محمد معین و سید جعفر شهیدی. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تهران.
    4. راستگو، سید محمد. (1376). هنر سخن­آرایی؛ فن بدیع. چاپ اول. کاشان: مرسل.
    5. رامپوری، غیاث الدین محمد ابن جلال الدین بن شرف الدین. (بی­تا). غیاث اللغات. به کوشش محمد دبیرسیاقی. تهران: کانون معرفت.
    6. شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1380). ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط سلطنت. چاپ اول (ویرایش دوم). تهران: سخن.
    7. شمس العلماء گرگانی. محمدحسین. (1377). ابدع البدایع. به اهتمام حسین جعفری، با مقدمۀ جلیل تجلیل. چاپ اول. تبریز: احرار تبریز.
    8. شمیسا، سیروس. (1374). کلیات سبک­شناسی. چاپ سوم. تهران: فردوس.
    9. شمیسا، سیروس. (1383). نگاهی تازه به بدیع. چاپ اول (ویرایش سوم). تهران: میترا.
    10. شیروانی، حاج میرزا زین العابدین. (1348). حدائق السیاحه. تصحیح هبه­الله جذبی. چاپ اول. تهران: دانشگاه تهران.
    11. شیروانی، حاج میرزا زین العابدین. (1395). بستان­السیاحه. تصحیح و مقدمۀ منیژه محمودی. چاپ دوم. تهران: حقیقت.
    12. علوی مقدم، محمد و اشرف­زاده رضا. (1379). معانی و بیان. چاپ دوم. تهران: سمت.
    13. ناتل خانلری، پرویز. (1382). دستور تاریخی زبان فارسی. به کوشش عفت مستشانیا. چاپ پنجم. تهران: توس.
    14. همایی، جلال­الدین. (1374). فنون بلاغت و صناعات ادبی. چاپ یازدهم. تهران: هما.
Journal of Prose Studies in Persian Literature
Volume 21, Issue 44
December 2019
Pages 203-225

Files

Share

How to cite

Statistics