A Study and Comparison of “Sharh-e-Shatahiyat” by Rouz Bahan Baqli Shirazi and “Javaher-ol-Asrar” by Shaikh Azari Esfarayeni

Document Type : Research Paper

Authors

1 Associate Professor, Semnan University

2 Assistant Professor, Semnan University

3 PhD Student of Sufism and Islamic Mysticism, Semnan University

Abstract

The goal of this study is surveying the similarities and differences between “Sharh-e-Shatahiyat” by Rouz Bahan Baqli and “Javaher-ol-Asrar” by Shaikh Azari Esfarayeni. The results indicated that these authors, through a pathology of Mysticism, have criticized the Sufi elders on the one hand, and have defended them on the other. Some of the common points of Sharh-e-Shatahiyat and Javaher-ol-Asrar include their Persian language, the respectful view of authors to Masters of Sufism and Mysticism, interpretation of Moqattae letters and semi-theophany words of the Prophet Mohammad and the theophany locutions of elders of Sufism, using verses from Holy Quran and the Prophet’s utterances while interpreting theophany locutions. Regarding differences could be said that paying attention to semi-theophany locutions of Kholafay-e Arbae (the four Caliphs)  is one of the characteristics of Sharh-e-Shatahiyat, was interpreting versified theophany locutions of mystical poets is the feature of Javaher-ol-Asrar. Moreover Rouz Bahan himself is a master of theophany locutions, and his interest in Hallajʼs theophany locutions is obvious in his work. Such locutions, by Azari have not been reported, and, therefore, he can be counted as a member of Sahv School, who regarded all locutions from all sheiks. Differing ideologies of the two authors is also among the effective factors the content of the two works. Technical and difficult prose style of Rouz Bahan, in comparison with the relatively flowing prose of Shaikh Azari is another aspect of their distinction.

Keywords

References

  1. فهرست منابع

    الف) کتاب­ها

    1. قرآن کریم.
    2. محمد بن عبدالله. (1382). نهج الفصاحه. به اهتمام ابوالقاسم پاینده. چ4. تهران: دنیای دانش.
    3. آذر بیگدلی، لطفعلی بن آقاخان. (1338). آتشکده. تصحیح و تحشیه و تعلیق حسن سادات ناصری. ج2. تهران: انتشارات امیرکبیر.     
    4. آذری اسفراینی، حمزة بن علی. (1390). دیوان آذری اسفراینی. به اهتمام محسن کیانی و عباس رستاخیز. چ2. تهران: مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
    5. ----------، حمزة بن علی ملک. کتابت (1043). جواهر­الاسرار منتخب مفتاح الاسرار. نسخه خطی. کتابخانه مجلس: ش5882.
    6. آذری طوسی، حمزة بن علی. 1387. جواهر­الاسرار. تصحیح احمد شاهد. مشهد: سنبله.
    7. ارنست، کارل. (1382). روزبهان بقلی (تجربه عرفانی و شطح ولایت در تصوف ایرانی). ترجمه و تعلیقات کورس دیوسالار‏. تهران: ‏امیرکبیر.
    8. بدخشى‏، نورالدین جعفر. (1374). خلاصه المناقب‏. تحقیق و تصحیح سیده اشرف ظفر. اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسى ایران و پاکستان‏.
    9. جامی‏‏، عبد­الرّحمن. (1375). نفحات الأنس‏. تصحیح محمود عابدی. چ3. تهران: اطّلاعات‏.
    10. خواندمیر، غیاث­الدین. (1362). تاریخ حبیب السیر (فی اخبار افراد بشر). زیر نظر محمد دبیر سیاقی و مقدمۀ جلال­الدین همایی. ج4. تهران: خیام.
    11. روزبهان بقلى‏‏، روزبهان ابی­نصر. (1366). عبهر العاشقین‏‏. تحقیق و تصحیح هانری کربن و محمّد معین. چ3‏.  تهران: ‏منوچهری‏.
    12. ---------. (1382). شرح شطحیّات‏‏. تصحیح هانری کربن. تهران: ‏طهوری‏.
    13. روزبهان ثانى‏، ابراهیم بن صدر الدین. (1382). تحفه أهل العرفان. تحقیق و تصحیح  جواد نوربخش‏. چ2. تهران: ‏یلدا قلم.
    14. زرین­کوب‏‏، عبدالحسین. (1388). جستجو در تصوّف ایران‏‏. تهران: ‏امیرکبیر‏.
    15. سمرقندی، دولتشاه. (1366). تذکره الشعراء. به همت محمد رمضانی. چ2. تهران: پدیده خاور.
    16. سمنانی علاءالدوله، احمدبن محمد. (1362). العروه لأهل الخلوه و الجلوه. تصحیح نجیب مایل هروی. تهران: مولی.
    17. شبستری، محمود. (1382). گلشن راز. تصحیح محمد حماصیان. کرمان: انتشارات خدمات فرهنگی کرمان.
    18. شوشتری، نورالله. (1376). مجالس­المومنین. ج2. تهران: کتاب­فروشی اسلامیه.
    19. شیرازی، محمد معصوم. (بی­تا). طرائق الحقائق‏. تصحیح محمد جعفر محجوب‏. ج‏2. تهران: سنائى.
    20. شیروانى‏، زین­العابدین. (1361). ریاض السیاحه. تصحیح حسین بدر­الدین و اصغر حامد. ج1‏. تهران‏: سعدى.
    21. صفا، ذبیح­الله. (1378). تاریخ ادبیات در ایران. ج4. چ10. تهران: فردوس.
    22. فیضی، کریم. (1388). شفیعی کدکنی و هزاران سال انسان. تهران: اطلاعات.
    23. وثوقی، محمدعلی. (1390). حمزة بن علی ملک آذری اسفراینی شاعر و عارف قرن نهم. مشهد: کتابدار توس.
    24. هدایت، رضا قلی­خان. (1385). تذکرة­ ریاض العارفین. تصحیح ابولقاسم دادفر و گیتا اشیدری. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    25. هندوشاه استرآبادی، محمدقاسم. (1388). تاریخ فرشته. تصحیح و تعلیق و توضیح از محمدرضا نصیری. ج2. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.

    ب) مقاله ­ها

    1. حسین­آبادی، رضا و داوود چوگانیان. (1393). «سرچشمه­های فکری شیخ آذری اسفراینی در تألیف جواهرالاسرار». فصلنامه­ عرفانیات در ادب فارسی. س5 -  ش19. صص 87-112.
    2. رستاد، الهام. (1392). «بررسی و تحلیل کاربرد آیات و احادیث در شرح شطحیّات روزبهان بقلی». فصلنامه­ متن پژوهی ادبی. س17 - ش58. صص 7-28.
    3. فاموری، مهدی. (1389). «نگاهی به مفهوم إلتباس در نزد شیخ روزبهان بقلی شیرازی»، مجله مطالعات عرفانی. س6 - ش12. صص163-182.

    ج) مجموعه مقالات

    1. محمدی، شمس­الدین. (1390). اهمیت ادبی جواهرالاسرار شیخ آذری اسفراینی. در موج دریای معرفت، ویراستاران عباس شجاعی و یوسفعلی یوسف­نژاد، 575 - 584. مشهد: کتابدار توس.

    د) پایان­نامه ­ها و رساله­ ها

    1. فرود، زهرا. (1382). تصحیح باب اوّل و دوم نسخه خطی جواهرالاسرار. پایان­نامه کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیّات فارسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج.
    2. حسین­آبادی، رضا. (1392). اندیشه­های عرفانی حمزة بن علی ملک اسفراینی بر اساس کتاب جواهرالاسرار. پایان­نامه کارشناسی ارشد گروه عرفان اسلامی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور.
Journal of Prose Studies in Persian Literature
Volume 20, Issue 42
December 2017
Pages 121-146

Files

Share

How to cite

Statistics