TY - JOUR ID - 3716 TI - تصحیح اغلاط و خواندن واژگانی ناخوانده از جامع التواریخ (بخش ایران و اسلام) براساس نسخه برگردان مجمع التواریخ JO - نثرپژوهی ادب فارسی JA - JLL LA - fa SN - AU - کمیلی, مختار AD - گروه زبان و ادبیات فارسی-دانشکده ادبیات و علوم انسانی-دانشگاه ولی عصر رفسنجان Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 25 IS - 52 SP - 165 EP - 191 KW - جامع‌التواریخ KW - مجمع‌التواریخ KW - اغلاط KW - مقابله KW - تصحیح DO - 10.22103/jll.2023.20237.3025 N2 - یکی از تاریخنامه‌های فارسی، جامع‌التواریخ اثر خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی است که تواریخ اقوام و ملل مختلف را شامل می‌شود. بخش تاریخ ایران و اسلام این اثر را محمد روشن براساس دست‌نویس کتابخانه کاخ توپکاپی استانبول به شماره 1653، تصحیح و میراث مکتوب منتشر کرده است. بخش تاریخ پیش از اسلام این دست‌نویس در حقیقت مجمع‌التواریخ اثر حافظ ابرو و بخش‌های دیگرآن، جامع‌التواریخ رشیدالدین همدانی است. میراث مکتوب کُلّ این دست‌نویس را به صورت نسخه برگردان چاپ نموده است. در متن مصحَّح روشن اغلاط متعددی وجود دارد. نیز واژه‎هایی برای مصحّح قابل خواندن نبوده و از این رو، وی جای آن‌ها را در متن مصحّح خود، بیاض گذاشته است. در مقالة حاضر این اغلاط، تصحیح و بعضی از واژه‌هایی که جای آن‌ها بیاض مانده، خوانده شده است. روش ما، روش مقابله‌ای است. متن مصحّح روشن با نسخه برگردان جامع – مجمع‌التواریخ مقابله و صورت‌های صحیح پاره‌ای از واژه‎های مغلوط، بازیافت و در مواردی مواضع بیاض مانده، تکمیل گردیده است. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که شمار اغلاط متن مصحَّح و تعداد موارد بیاض مانده قابل اعتنا و نسبتاً زیاد است. ظاهراً یکی از علل اصلی که باعث آمده مصحِّح در خواندن بعضی واژه‌ها بلغزد و یا واژه‌هایی را ناخوانده رها کند و محل آن‌ها را بیاض بگذارد، همانا غیرمنقوط بودن اغلب واژه‌ها در دست‌نویس اساس مصحِّح است. هدف این مقاله آن است که با نشان دادن این اغلاط و کاستی‌ها و ارائه صورت‌های درست و تکمیل مواضع خوانده نشده و بیاض، چاپ بعدی این قسمت از این تاریخنامه ارجمند، منقّح‌تر گردد. UR - https://jll.uk.ac.ir/article_3716.html L1 - https://jll.uk.ac.ir/article_3716_4da270aaaa19a7a03e9b1b8aa4004acb.pdf ER -