TY - JOUR ID - 3475 TI - معرفی مشخصات و ویژگی‌های نسخۀ خطی «اخلاق‌الأتقیاء و صفات‌الأصفیاء» نگاشتۀ خضر منشی JO - نثرپژوهی ادب فارسی JA - JLL LA - fa SN - AU - دهقانی یزدلی, هادی AU - پاشایی, محمدرضا AD - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان. تهران. ایران AD - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان تهران. ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 25 IS - 51 SP - 45 EP - 67 KW - نسخۀ خطی KW - اخلاق‌الأتقیاء و صفات‌الأصفیاء KW - خضر منشی KW - مشخصات KW - قرن دهم DO - 10.22103/jll.2022.19713.3002 N2 - نسخۀ خطی اخلاق‌الأتقیاء و صفات الأصفیاء، نگاشتۀ مظفر‌بن‌عثمان‌بن‌برمکی (964 م.) است. تاریخ نگارش این اثر مربوط به قرن دهم هجری قمری است. مظفر‌بن‌عثمان، ملقب به خضر منشی، این نسخۀ خطی را در سه مقاله که هر کدام از آن‌ها شامل چندین باب و فصل است، نگاشته و آن را به یکی از سلاطین عثمانی معاصر خویش، سلطان سلیمان قانونی، تقدیم کرده است. این نوشتار بر اساس روش توصیفی‌تحلیلی و با هدف معرفی مؤلفه‌های ظاهری و متنی این اثر و با استفاده از تصحیح قیاسی متن به شرح و تبیین ویژگی‌های نسخۀ خطی مزبور در هشت سطح مشخصات ظاهری، موضوعی، زبانی، نحوی، سبکی، بلاغی، بینامتنی و سهوهای مؤلف می‌پردازد. بر اساس این بررسی، خضر منشی در تألیف اثر خویش گاه از واژگانی استفاده کرده است که متفاوت با زبان معیار زمانۀ اوست. ترکیب جملات عربی و فارسی در عبارات، تلفیق انواع سبک‌های نوشتاری، کاربرد فراوان صنایع ادبی سجع، التفات و تضمین المزدوج و بهره‌گیری از اندیشه و تأملات شاعران و ادبای پیشین از مشخصات این نسخه است. هر چند این نسخه در موضوع اخلاق نظری و عملی است؛ اما بخش قابل توجهی از آن به عقاید و نحله‌های صوفیان می‌پردازد. معرفی و تبیین ویژگی‌های این نسخۀ خطی، زمینه‌ای ‌است برای حفظ و پاس‌داشت گنجینۀ فراموش‌شدۀ زبان و ادبیات فارسی که در قلمرو غیرفارسی‌زبانان تألیف شده است. UR - https://jll.uk.ac.ir/article_3475.html L1 - https://jll.uk.ac.ir/article_3475_a486a94c6ab974ce34ea5b2efbd9908c.pdf ER -