1استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان
2دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان
3دانشجوی دکتری استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان
چکیده
گذشتگان ما به موضوع ادبیاتتعلیمی، بویژه اخلاق اهمیتخاصی میدادند، علمیکه موضوع اصلی و کلان آن، نیکی و بدی یِا خیر و شرّ است و بـه رفتارهای افراد در مقابلهم میپردازد. هدفِ غایی علـماخلاق، هدایت انسـانها به سمت نیکی و زیبایـیهاست و قصد دارد آنها را برای اصلاح رفتارهای فردی و اجتماعی، راهنمایی و آمادهکند، که این موضوع در متون نظم و نثرِ ادبِفارسی هم کاملاً جلوهگراست. ازجمله دانشمنـدانی که به اینامـر توجه ویژه داشته و دوکتاب هم با اینموضوع به نامهای «اخلاقناصری» و «اخلاقمحتشمی» تألیف کرده است، «خواجه نصیرالدینتوسی» است. قرنها پس از نگارش این کتاب محقّقان دیگری نیز ترغیب شدند تا با تأثیرپذیری و طبق شیوۀ او به خلقِ آثار جدیدی بپردازند.
یکی از این آثار که در زمینۀ «تدبیر منزل» نگاشته شدهاست، کتاب «اخلاقِجلالی» نوشتۀ «جلال الدیندوانی» از علما و حکمای قرن نهم قمری است که در واقع بازنویسی رسالۀ خواجهنصیر است و عمدۀ تغییرات ایجادشده درآن، پُررنگ شدنِ صبغۀ دینی نسبت به نگاهفلسفیِ خواجهنصیر، تغییر سبک نگارش کتاب و سادهتر شدن آن، تلخیصِکتاب، اضافهکردنِ آیات و احادیث و اشعار و امثال عربی و...، است. هدف این مقاله، بررسی بحث «تدبیرمنزل» در این دو کتاب است.
Domestic Management (Ethics and Economy) in “Akhlaq-e Naseri” (Nasirean Ethics), and “Akhlaq-e Jalali” (Jalali Ethics)
نویسندگان [English]
Ahmad Amiri Khorasani1؛ Enayatollah Sharifpour2؛ Alireza Kashani3
1Professor, Shahid Bahonar University of Kerman
2Associate Professor, Shahid Bahonar University of Kerman
3PhD Candidate, Shahid Bahonar University of Kerman
چکیده [English]
Our ancestors paid special attention to didactic literature, especially the ethics, whose main subject is good and evil and focuses on the people’s behavior toward each other. The goal of ethics is to guide people toward good and beauty and prepare them for modifying personal and social behavior, a theme that is prominent in Persian prose and poetry.
Khajeh Nasiradin Tusi is one of the scholars who focused on this subject, especially in his two books of “Nasirean Ethics” and “Mohtashami Ethics”. The Nasirean Ethics inspired lots of other writers, centuries later to create works based on his books.
Another book with the subject of household management or family ethics is “Jalali Ethics” written by Jalal-al Din Davani, a 9th century scholar. The book is in fact a rewriting of Khajeh Nasir’s work and the only differences between them are in making the religious tone bolder than Khajeh’s philosophical view, its composition according to the style of his time, summarization of the book, addition of some Arabic Koranic verses and poems. The aim of this study is to review the subject of “household management” (family ethics) in these two books.
ابتدای صفحه