2دانش‌آموخته کارشناسی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان
چکیده
جامعه‌شناسی ذوق ادبی از جمله شاخه‌های جامعه‌شناسی ادبیات است که به بررسی چگونگی شکل‌گیری و تطوّر ذوق و سلیقة ادبی در میان مردم و عوامل مؤثر بر آن می‌پردازد. به منظور بررسی سلیقه‌های هنری هر زمان، تأمّل در آثار ادبی آن دوره ضروری است. مرصادالعباد نجم‌الدین رازی از جمله آثاری است که به صراحت از ذوق ادبی زمان تأثیر پذیرفته است. تنوع مطالب و نیز دایرة وسیع مخاطبان در فصول مختلف کتاب نشان می‌دهد در متن این اثر تمایلات گروه‌های مختلف اجتماعی لحاظ شده است و به همین جهت در برخی فصول، نویسنده از انگیزة اصلی تألیف کتاب (تعلیم مریدان) فاصله می‌گیرد. تنوع سلیقه‌های ادبی در متن مرصادالعباد این کتاب را از آثار تعلیمی عرفانی متمایز می‌کند و به همین دلیل این پژوهش بررسی و تحلیل این اثر را وجهة همّت خود قرار داد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد عوامل مختلفی در شکل‌دهی ذوق ادبی در این کتاب مؤثر واقع شده است که از جمله مهم‌ترین آن عبارتند از روح‌های زمانه، شرایط اجتماعی، سیاسی و تاریخی، بینش مخدوم به مثابة حکم زیبایی‌شناس و نیز ارزش‌های ذاتی ـ واقعی خود اثر ادبی.
A Sociological Analysis of Literary Taste regarding Najmodin Razi's Mersad-ol-Ebad
نویسندگان [English]
Elham Sayyedan1؛ Sarah Pooremad2
1Assistant professor of Persian language and literature, University of Isfahan
2MA in Persian Language and Literature
چکیده [English]
Sociology of literary taste is one of the branches of sociology of literature that deals with the formation of literary taste among people and the factors affecting it. To study the literary taste of each period the works of that period should be taken into consideration. Najmodin Razi's Mersad-ol-Ebad is one of the works that has clearly been influenced by the literary taste of its period. Diversity of content and audience in different seasons of the book shows that tastes of different social groups are considered in this work; therefore, the author walks away from his original motivation of (teaching the disciples) in some parts of text. Diversity of literary tastes in Mersad-ol-Ebad has distinguished this work from other mystical teaching and makes it worth of analysis in this study. Sociological analysis of literary taste in Najmodin Razi's Mersad-ol-Ebad shows that several factors have been effective in shaping the literary taste in this book; the most important ones include: The spirits of the time, social, political and historical conditions, insight of king as the aesthetic judgment, and intrinsic-true values of the literary work itself.
کلیدواژه ها [English]
Sociology of literature, Literary taste, Spirits of the time, Mersad-ol-Ebad, Najmadin Razi
ابتدای صفحه